CHƯƠNG II
SỰ PHÊ PHÁN CÓ TÍNH PHÊ PHÁN
VỚI TƯ THẾ "MÜHLEIGNER"4,
HAY LÀ
SỰ PHÊ PHÁN CÓ TÍNH PHÊ PHÁN
THỂ HIỆN Ở ÔNG I-U-LI- ÚT PHAU SƠ
Sau khi sự phê phán sa xuống chỗ nói nhăng nhít bằng tiếng nước ngoài đã phục vụ đắc
lực cho tự ý thức và đồng thời bằng hành động đó đã giải phóng thế giới khỏi cảnh bần cùng
thì trong thực tiễn và lịch sử, sự phê phán cũng quyết tâm sa xuống chỗ nói nhăng nhít. Nó
thông hiểu "những vấn đề bức thiết trong sinh hoạt nước Anh" và cung cấp cho chúng ta một
bức phác hoạ thực sự phê phán về lịch sử công nghiệp Anh"
5
.
Sự phê phán tự mãn tự túc, hoàn thiện hoàn mỹ trong bản thân nó, dĩ nhiên không thể thừa
nhận lịch sử đúng như lịch sử đã phát triển trong thực tế, vì như vậy có khác gì thừa nhận
quần chúng hèn kém trong tính quần chúng có tính toàn bộ quần chúng mà thực ra vấn đề ở
đây chính là làm cho quần chúng mất tính quần chúng ấy đi. Như vậy lịch sử được giải thoát
khỏi tính quần chúng của nó và sự phê phán được tự do xử lý đối tượng của mình, thét bảo
lịch sử rằng: "mi nên biết rằng mi phải diễn ra như thế, như thế!". Mọi luật pháp của sự phê
phán đều có lực lượng đảo ngược: trước khi có những phán quyết của sự phê phán, lịch sử đã
diễn ra hoàn toàn khác với phán quyết của sự phê phán. Cho nên lịch sử của quần chúng, tức
cái gọi là lịch sử hiện thực,
khác xa với lịch sử của sự phê phán trình bày trong "Literatur- Zeitung" số VII, kể từ trang 4.
Trong lịch sử của quần chúng, chưa có công xưởng thì chưa có bất cứ thành phần công
xưởng nào; nhưng trong lịch sử phê phán, trong đó con sinh ra cha như trong triết học Hê-
ghen trước kia thì Man-se-xtơ, Bôn-tơn và Pre-xtơn đã là những thành phố công xưởng phồn
vinh khi chưa ai nghĩ đến công xưởng cả. Trong lịch sử hiện thực, sự phát triển của công
nghiệp dệt bông bắt đầu chủ yếu từ khi máy kéo sợi gien-ny của Hác-gri-vơ và máy kéo sợi
(chạy bằng sức nước) của Ác-crai-tơ được dùng vào sản xuất, và máy mun của Crôm-tơn thì
chỉ là máy kéo sợi gien-ny được cải tiến thêm dựa vào nguyên lý mới của Ác-crai-tơ mà thôi.
Nhưng lịch sử phê phán lại khéo phân biệt: nó khinh miệt tính phiến diện của máy kéo sợi
gien-ny và máy kéo sợi chạy bằng sức nước và đề cao máy mun lên thành sự đồng nhất tư
biện của hai cực ấy. Thực ra với sự phát minh ra máy kéo sợi chạy bằng sức nước và máy
