đi năm mươi vòng, quật nát không còn một cái xương nào toàn vẹn. - Ngày 27 tháng Bảy,
một người con gái ở Man-se-xtơ ngã vào cái máy bật bông (cái máy đầu tiên nhận bông thô)
bị thương và chết. - Ngày 3 tháng Tám một công nhân tiện ống chỉ ở Đa-kin-phin-đơ chết vì
bị dây cu-roa cuốn, tất cả các xương sườn đều gẫy. - Chỉ trong năm 1843, số người bị thương
và tàn tật do máy gây nên, đến điều trị ở bệnh viện Man-se-xtơ là 962 người, còn tổng số
những người bị tai nạn khác điều trị ở bệnh viện lên tới 2 426, như vậy cứ năm tai nạn do
những nguyên nhân khác gây nên thì có hai tai nạn do máy. Đấy là chưa kể những tai nạn xảy
ra ở Xôn-phoóc, và những người do thày thuốc tư điều trị. - Khi xảy ra những tai nạn ấy, nếu
người bị nạn không mất năng lực lao động, chủ xưởng nhiều nhất cũng chỉ chịu tiền thuốc;
trong thời gian điều trị mà vẫn được tiếp tục lĩnh lương thì rất hiếm; còn như tình hình người
công nhân không thể làm việc được sau này sống ra sao, thì chẳng liên quan gì đến họ.
Về những sự tình ấy, bản báo cáo về công xưởng viết rằng trong bất cứ trường hợp nào,
chủ xưởng vẫn phải chịu trách nhiệm; bởi vì trẻ con không thể tự mình giữ gìn cẩn thận, còn
người lớn, đương nhiên vì lợi ích bản thân, họ đã đề phòng rồi. Nhưng viết bản báo cáo ấy là
những người tư sản cho nên họ không tránh khỏi sự mâu thuẫn với mình, và sau đó lại tuôn
ra hàng tràng những câu nói nhảm về sự "sơ suất đáng tội" (culpable temerity) của công
nhân. Điều đó đương nhiên không thể thay đổi được sự thực. Thực chất của sự việc là thế
này: nếu trẻ con không thể tự mình giữ gìn cẩn thận thì phải cấm việc sử dụng lao động trẻ
con; nếu người lớn thường không giữ gìn cẩn thận đầy đủ thì hoặc là họ cũng giống như trẻ
con, tức là họ còn ở vào một trình độ giáo dục không cho phép họ hoàn toàn hiểu được nguy
hiểm ấy, - ai là người phải chịu trách nhiệm về tình hình ấy nếu không phải là giai cấp tư sản
đã đặt họ vào hoàn cảnh không thể học tập và phát triển được? - hoặc là tại máy móc xếp đặt
không
