73 Mác chỉ bài báo của B.Bau-ơ "Nỗi đau khổ và niềm vui sướng của ý thức thần học" đăng trong quyển hai của tập
"Anekdota zur neuesten deutschen Philosophie und Publicistik".- 231.
74 "La Démecratie pacifique" ("Dân chủ hoà bình") là tờ báo ra hàng ngày của phái Phu-ri-ê xuất bản ở Pa-ri trong những
năm 1843-1851, do V. Công-xi-đê-răng biên tập.- 232.
75 Hai-nơ, "Bắc hải" (Tập thơ thứ hai "Những câu hỏi").- 239.
76 Trích ở bài dân ca Đức "Cô gái đi tu".- 245.
77 Trích trong câu chuyện hài hước dân gian ở Đức "Bảy người sva-bơ".- 248.
78 Gơ-tơ, "Những sự châm biếm ôn hoà".- 266.
79 " Journal des Débats " là tên gọi của tờ báo tư sản Pháp ra hàng ngày "Journal des Débats politiques et littéraires " ("Báo
tranh luận chính trị và văn học") được thành lập ở Pa-ri năm 1789. Dưới thời Quân chủ tháng bảy, nó là tờ báo của chính
phủ, cơ quan của giai cấp tư sản phái Oóc-lê-ăng.- 286.
80 "Le Siècle" ("Thế kỷ") là tờ báo ra hàng ngày xuất bản ở Pa-ri từ 1836 đến 1939. Trong những năm 40 của thế kỷ XIX,
nó phản ánh quan điểm của bộ phận giai cấp tiểu tư sản chỉ yêu cầu cải cách hiến pháp một cách ôn hoà.- 286.
81 Chỉ báo "Peites affiches " ("Quảng cáo nhỏ") là một xuất bản phẩm định kỳ lâu đời nhất ở Pháp được sáng lập ở Pa-ri từ
năm 1612; đây là tờ báo thông tin khổ nhỏ đăng các loại quảng cáo và thống trị.- 286.
82 "Satan" ("Xa-tăng") là tờ báo châm biếm loại nhỏ của giai cấp tư sản, phát hành ở Pa-ri năm 1840-1844.- 287.
83 Mác trích dẫn các tác phẩm sau đây của S. Phu-ri-ê: "Học thuyết về bốn vận động và về những số phận chung" ("Théorie
des quatre mouvements et des destinées générales "- in lần thứ nhất vào năm 1808), "Thế giới mới lao động và xã hội
hoá". ("Le nouveau monde industriel et sociétaire "- in lần thứ nhất vào năm 1829) và "Học thuyết về sự thống nhất của
thế giới" (xem chú thích 25).- 295.
84 Chaptal, "De l'Industrie française", T.I-II, Paris, 1819.-301.
85 Phoóc-tuy-na-tuýt là nhân vật trong truyền thuyết dân gian nước Đức, có chiếc túi tiền thần tiên không bao giờ cạn và
chiếc mũ ma.- 301.
86 Trích dẫn ở lời bạt phần hai của "Học thuyết về bốn vận động và về những số phận chung" của S.Phu-ri-ê.- 301.
87 Đây chỉ những chư hầu nhỏ ở Đức đã mất quyền lực của mình; trong thời kỳ chiến tranh của Na-pô-lê-ông và hội nghị
Viên (1814-1815), do chia lại bản đồ chính trị của nước Đức nên lãnh địa của họ bị sáp nhập vào lãnh thổ của những bang
lớn hơn ở Đức.- 305.
88 "Nước Anh trẻ" là một hội của những nhà hoạt động chính trị và nhà văn học Anh thuộc Đảng To-ri thành lập vào đầu
những năm 40 thế kỷ XIX. Các nhà hoạt động của nhóm "Nước Anh trẻ", trong khi bộc lộ tâm trạng bất mãn của bọn quý
tộc địa chủ đối với sự tăng cường thực lực kinh tế và chính trị của giai cấp tư sản, đã dùng thủ đoạn mê hoặc hòng ảnh
hưởng đến giai cấp công nhân, lợi dụng họ chống lại giai cấp tư sản. Trong "Tuyên ngôn của Đảng cộng sản", C.Mác và
Ph. Ăng-ghen đã xác định quan điểm của họ là "chủ nghĩa xã hội phong kiến".- 307.
89 Mác trích dẫn, có thêm những câu châm biếm, bản tin Xuy-rích của Xia-txen đăng trong "Allgemeine Literatur-Zeitung"
số 5 (tháng Tư 1844).- 315.
90 Trích ở một điệu hát nhỏ dùng trong các bữa tiệc nhỏ ở Pháp.- 315.
