"sự thất bại có tính chất quyết định nhất của cái bí mật". "Một người khôn ngoan và dũng cảm hơn không mắc lừa sự
chế giễu".
6. BỒ CÂU CÁI (RI-GÔ-LÉT)
"Còn một việc nữa phải làm. Qua ví dụ về Pi-plê và Ca-bri-ông, chúng ta thấy rằng theo sự phát triển tuần tự của nó, cái
bí mật tất nhiên buộc phải hạ thấp xuống thành một trò hề thuần tuý. Bây giờ, chỉ cần làm cho cá nhân không diễn vở hài
kịch ngu xuẩn đó nữa. Bồ câu cái đã làm việc này một cách ngây thơ hết chỗ nói".
Bất cứ ai cũng có thể, trong vòng vài phút, khám phá ngay được bí mật của trò hề tư biện
đó và có thể học được cách ứng dụng nó một cách độc lập. Về điểm đó, chúng tôi xin chỉ ra
vắn tắt như sau:
Đầu đề: Hãy xây dựng một kết cấu chứng minh người ta trở thành chúa tể của muôn vật
như thế nào.
Lời giải đáp tư biện: Giả thử ta có sáu loại động vật như sư tử, rắn, cá mập, bò, ngựa và
chó xồm. Chúng ta trừu tượng từ sáu loại động vật đó ra phạm trù "động vật nói chung".
Chúng ta tưởng tượng rằng "động vật nói chung" này là một vật tồn tại độc lập. Chúng ta coi
sư tử, cá mập, v.v., là những sự hoá trang hoặc những hiện thân của "động vật nói chung".
Cũng như chúng ta đã biến cái mà chúng ta tưởng tượng ra, tức "đ ộ n g v ậ t" của sự trừu
tượng của chúng ta, thành vật tồn tại hiện thực, giờ đây chúng ta sẽ biến những động v ật
hiện thực thành những động vật trừu tượng, tức những vật sáng tạo của trí tưởng tượng của
chúng ta. Chúng ta thấy rằng "động vật nói chung" thể hiện thành sư tử sẽ xé người ta ra từng
mảnh, thể hiện thành cá mập sẽ nuốt người ta, thể hiện thành rắn sẽ phun nọc độc vào người
ta, thể hiện thành bò sẽ húc người ta, thể hiện thành ngựa sẽ đá người ta, rằng cũng "động vật
nói chung ấy" nếu thể hiện thành chó xồm thì chỉ biết sủa người và biến cuộc đấu tranh với
người thành một cuộc chiến đấu vờ vĩnh. Như chúng ta thấy trong ví dụ về chó xồm, "động
vật nói chung", trong sự phát triển tuần tự của mình, tất nhiên buộc phải hạ xuống chỗ đóng
trò hề thuần tuý. Nếu như trẻ con hoặc người lớn có tính khí trẻ con trông thấy chó là chạy
thì giờ đây, chỉ còn phải tìm cách đạt được một điều là làm sao
cho cá nhân không còn muốn diễn vở hài kịch ngu xuẩn đó nữa. Anh X nào đó làm việc ấy
một cách ngây thơ nhất trần đời bằng cách khua chiếc gậy tre trước con chó xồm. Từ chỗ
này, ta có thể thấy "con người nói chung" thể hiện ở cá nhân X và thông qua con chó xồm mà
trở thành chúa tể của "động vật nói chung" và do đó trở thành chúa tể của những động vật
hiện thực như thế nào và con người ấy đã chế ngự động vật thể hiện thành con chó xồm, do
đó mà đã chế ngự sư tử với tính cách là động vật như thế nào.
Cũng vậy, "Bồ câu cái" của ông Sê-li-ga thông qua An-phrét Pi-plê và Ca-bri-ông mà
chiến thắng được những bí mật của trật tự thế giới đang tồn tại. Hơn thế nữa! Bản thân nàng
chẳng qua chỉ là sự thực hiện cái phạm trù "b í m ậ t" mà thôi.
