những hạn chế trong kết quả thu được từ các công cụ mà họ sử dụng.
Trường phái mới đã tránh tâm trạng hân hoan của Keynes khi khẳng định
một “lý thuyết tổng quát” và của Fried man khi xác quyết rằng lạm phát liên
quan mật thiết đến lượng cung tiền tệ “mọi lúc mọi nơi”.
Một trường phái mới có tiềm năng hứa hẹn nhiều nhất là lý thuyết phức
hợp. Mặc dù mang cái tên là “phức hợp” nhưng lý thuyết này lại dựa trên
các nguyên tắc nền móng giản đơn. Điều đầu tiên là các hệ thống phức hợp
không được thiết kế theo kiểu từ trên đi xuống mà chúng tự thiết kế nên,
thông qua quá trình tiến hóa hoặc tương tác giữa vô số bộ phận tự hành. Thứ
hai là các hệ thống phức hợp đều có các thuộc tính hợp trội, nói theo kiểu kỹ
thuật nghĩa là toàn hệ thống sẽ lớn hơn tổng cộng các bộ phận cấu thành –
như vậy không thể suy luận ra cách thức vận hành của toàn hệ thống nếu chỉ
nhìn vào các bộ phận đơn lẻ. Thứ ba là, các hệ thống phức hợp vận hành
bằng một khối lượng năng lượng đầu vào gia tăng theo hàm lũy thừa. Có
nhiều dạng thức của năng lượng, nhưng quan điểm ở đây là khi tăng quy mô
hệ thống lên 10 lần thì phải gia tăng nguồn năng lượng đầu vào cho hệ thống
đó thêm hàng ngàn lần nữa. Thứ tư là, các hệ thống phức hợp có xu hướng
sụp đổ trong thảm họa. Nguyên lý thứ 3 và thứ 4 có liên quan với nhau: khi
hệ thống đạt một quy mô nhất định, nguồn năng lượng đầu vào sẽ không đủ
bởi vì quan hệ theo hàm lũy thừa giữa quy mô và đầu vào làm cạn kiệt các
tài nguyên khả dụng. Nói tóm lại, các hệ thống phức hợp tự phát triển, vận
hành theo cách không thể dự đoán được, làm cạn kiệt tài nguyên và khi sụp
đổ sẽ là thảm họa lớn. Khi áp dụng mô hình này vào lĩnh vực tài chính, các
bạn sẽ bắt đầu nhìn thấy chiều hướng của các cuộc chiến tranh tiền tệ.
Lý thuyết phức hợp có cơ sở thực nghiệm và được ứng dụng rộng rãi
trong nhiều lĩnh vực tự nhiên và nhân tạo, bao gồm khí hậu, địa chấn, và
Internet. Người ta đã thu được những thành tựu đáng kể khi ứng dụng lý
thuyết phức hợp vào thị trường vốn và thị trường tiền tệ. Tuy nhiên, một
thách thức lớn đã phát sinh khi người ta xem xét mối tương quan giữa hành
vi con người và các động cơ của thị trường. Tính phức hợp trong bản chất
của con người là yếu tố căn bản chi phối sự phức hợp của các thị trường. Xét
từ góc độ rộng thì bản chất con người, các thị trường và nền văn minh đều là
