trữ, hoặc khi đồng đô-la ngang bằng với loại tiền tệ lớn thứ hai mà rất có thể
là đồng Euro?
Barry Eichengreen là học giả hàng đầu trong chủ đề này và ông cũng là
người tiên phong đề xuất quan điểm về một thế giới với nhiều loại tiền tệ dự
trữ trong tương lai. Trong loạt bài viết hàn lâm, các quyển sách và bài báo
rất phổ biến gần đây, Eichengreen và các cộng sự đã chứng minh rằng đồng
đô-la đã không bất chợt giành được vai trò của loại tiền tệ dự trữ hàng đầu
trong năm 1944 vì sự hình thành hệ thống Bretton Woods, mà thực ra nó đã
dẫn đầu từ giữa thập niên 1920. Ông còn chứng minh rằng vai trò tiền tệ dự
trữ hàng đầu đã thay đổi qua lại giữa đồng đô-la Mỹ và Bảng Anh, với việc
Bảng Anh mất thế thượng phong trong thập niên 1920 nhưng sau đó đã
giành lại ngôi vị sau khi Tổng thống Franklin D. Roosevelt quyết định phá
giá đô-la vào năm 1933. Nói rộng hơn, các bằng chứng cho thấy một thế
giới với nhiều loại tiền tệ dự trữ không những là điều khả thi mà còn là một
hiện tượng đã có tiền lệ – từng xảy ra trong thời Chiến tranh tiền tệ lần thứ
Nhất.
Nghiên cứu đã giúp Eichengreen đi đến một kết luận hợp lý và khá “lành”
rằng một thế giới với nhiều loại tiền tệ dự trữ, chứ không chỉ có một đồng
tiền thống trị, có thể được tái hiện, nhưng lần này sẽ là đồng đô-la Mỹ và
Euro cùng đóng vai trò trọng tâm, chứ không phải là đô-la Mỹ và Bảng Anh.
Quan điểm này cũng mở ra những thay đổi theo thời gian, theo đó đồng
Nhân dân tệ của Trung Quốc rốt cục cũng tham gia vào vai trò lãnh đạo tiền
tệ thế giới cùng với đô-la và Euro.
Quan điểm lạc quan của Eichengreen còn một thiếu sót: vai trò của một
mỏ neo mang tính hệ thống, chẳng hạn như đồng đô-la hoặc vàng. Khi đô-la
Mỹ và Bảng Anh được mua bán trong thập niên 1920 và 1930, chúng đều
được neo giá với vàng. Thực ra, đồng đô-la và Bảng Anh khi đó có thể thay
thế cho nhau bởi vì chúng đồng thời đều có thể quy đổi tương đương ra
vàng. Việc định giá thấp đã từng xảy ra, nhưng sau mỗi lần phá giá tiền tệ
thì chiếc neo lại được khôi phục. Sau hệ thống Bretton Woods, chiếc neo giá
trị bao gồm đồng đô-la và vàng, và từ sau năm 1971 thì chiếc neo là đồng
đô-la – loại tiền tệ dự trữ hàng đầu. Thế giới thời hậu chiến luôn luôn có một
