với vàng. Sau cùng, bản thân các loại tiền tệ có thể bắt đầu neo giá với vàng,
hoặc một tiền tệ toàn cầu kiểu mới được đảm bảo bằng vàng có thể được
phát hành rồi các loại tiền tệ khác sẽ neo giá với nó. Thời điểm này thì các
nguồn năng lượng và sức sáng tạo của thế giới có thể được chuyển hướng,
tránh sự lạm dụng bằng cách thao túng đồng tiền pháp định để theo hướng
công nghệ, cải thiện năng suất và những cải tiến khác. Sự phát triển toàn cầu
sẽ có được động lực là sự thịnh vượng thực chất chứ không phải thịnh
vượng trên giấy tờ.
• Tình trạng hỗn loạn
Có lẽ một kết cục có khả năng xảy ra cao nhất sau các cuộc chiến tranh
tiền tệ và sự giảm giá đồng đô-la là tình trạng hỗn loạn, sự đổ vỡ thê thảm
trong niềm tin của nhà đầu tư vì các giải pháp khẩn cấp được thực hiện bởi
các chính phủ nhằm duy trì hình thức bề ngoài cho việc thực hiện chức năng
của hệ thống tiền tệ, thương mại và đầu tư. Đây có thể không phải là ý muốn
hay kế hoạch của bất cứ ai; đúng hơn nó chỉ đơn giản là giống như một vụ lở
tuyết xảy ra sau khi bông tuyết tài chính cuối cùng rơi xuống sườn núi nợ
không bền vững.
Sự bất ổn của hệ thống tài chính trong những năm gần đây có liên hệ với
sự đa dạng ngày càng cao và mối tương quan giữa các chủ thể tham gia thị
trường. Rủi ro chứa đựng bên trong các thị trường cũng gia tăng theo hàm
lũy thừa thông qua quy mô được mở quá rộng của các hợp đồng công cụ
phái sinh mang tính đầu cơ và đòn bẩy trong các ngân hàng “quá lớn đến
mức không thể sụp đổ”. Không thể biết chính xác đâu là các ngưỡng tới hạn
của tất cả các chủ thể tham gia thị trường, nhưng chắc chắn là toàn hệ thống
đang đến rất gần điểm tới hạn, gần hơn bao giờ hết với những nguyên nhân
như đã được thảo luận chi tiết trong các phần trên. Chỉ cần một chất xúc tác
phù hợp để các ngưỡng tới hạn xuống mức thấp nhất là đủ để kích hoạt quá
trình sụp đổ, chứ không cần phải có một sự kiện lớn diễn ra. Hãy nhớ lại
chuyện các đám cháy rừng lớn và nhỏ đều phát sinh từ những tia sét có
cường độ như nhau, và thảm họa lớn xảy ra không phải vì một tia sét mà do
trạng thái của vạn vật.
