Học thuyết về linh hồn vào thế kỷ XVII được thấy trong các tác phẩm của
Leibnitz và Descartes và trong thế kỷ XVIII thấy trong các tác phẩm của
Berkley và Wolff. Các cấu trúc khác được dùng làm tác nhân hợp nhất nhân
cách gồm có ý chí, tâm trí và bản ngã.
Thuật ngữ cái tôi, hay khái niệm về cái tôi, được sử dụng như là một cấu
trúc học thuyết chính thức chỉ có trong thời gian tương đối gần đây. Với sự
xuất hiện của chủ nghĩa hành vi và sự nhấn mạnh đến nguyên tắc khoa học
trong tâm lý học, các thuật ngữ ý chí, tâm trí và linh hồn hầu như đã bị bỏ.
Thuật ngữ cái tôi bắt đầu được sử dụng một phần để lấp đầy khoảng trống
do những thuật ngữ này bị bác bỏ và một phần do phản ứng chống lại các
nguyên tắc hơi máy móc của tâm lý học khoa học. Vào đầu thế kỷ XIX,
triết gia Pháp Maine de Brian đã trình bày một khái niệm về bản thân như
người đại diện của cá nhân và tác nhân hợp nhất nhân cách. Các tác phẩm
của ông về thực chất, đã đề cập trước các khía cạnh quan trọng của học
thuyết bản thân hiện đại. Các tác phẩm của William James (1890) có ảnh
hưởng nhiều hơn. Ông cho rằng khái niệm về cái tôi thực nghiệm, hay bản
thân, gồm bốn khía cạnh: cái tôi vật chất, bản ngã, cái tôi xã hội, và cái tôi.
