Nguồn gốc của nhân cách
Bất cứ học thuyết nào cũng phải trả lời hai câu hỏi chính là: nhân cách
đến từ đâu, và cơ chế hoặc quá trình nào giúp nó tồn tại, phát triển. Một số
vấn đề đặt ra có lien quan đến những câu hỏi này. Đầu tiên, các học thuyết
không thống nhất với nhau về tầm quan trọng tuy đã được mặc nhiên công
nhận nhân cách có tính kế thừa và học hỏi tương đối. Hầu hết các nhà lý
luận đồng ý rằng cả hai yếu tố kế thừa và học hỏi đề có liên quan, nhưng có
sự khác nhau khi nhấn mạnh yếu tố này. Một số nhà lý luận chủ yếu nhấn
mạnh yếu tố kế thừa, cho rằng cá nhân có thể thực sự thừa hưởng một phần
chủ yếu của nhân cách dưới dạng kiến thức hoặc bẩm sinh, để phản ứng với
những đối tượng hoặc tình hướng đặc trưng theo những cách đặc thù.
Những người khác lại chủ trương rằng thông qua việc dự trữ những tố chất
bẩm sinh, hoặc làm chủ những khía cạnh đặc thù trong quá trình trưởng
thành, hoặc cả hai, sự kế thừa có thể ảnh hưởng sâu sắc đến các dạng học
hỏi liên quan đến nhân cách. Mức độ ảnh hưởng của sự kế thừa đối với sự
học hỏi càng lớn bao nhiêu thì quá trình học hỏi kém quan trọng đi bấy
nhiêu. Cách thứ ba, sự kế thừa chỉ được dùng để lợi dụng bằng việc cung
cấp và làm chủ một số đòi hỏi có tính chất vật lý hoặc căn bản (như đói và
khát), sự học hỏi những đòi hỏi thứ cấp có thể đặt cơ sở trên đó. Vấn đề
cuối cùng đặt ra là, nhân cách có được kế thừa những nhân tố quan trọng
như sự thông minh và khả năng.
Dù mức độ nhấn mạnh của lý luận khác nhau rõ rệt, nhưng toàn bộ đều
đồng ý rằng học hỏi ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách. Trong một số
học thuyết, học hỏi chỉ dung để sửa đổi một cách không đáng kể quá trình
trưởng thành được thừa kế. Trong những học thuyết khác, học hỏi rõ ràng
rất quan trọng trong nhiều phương diện phát triển. Một số thuyết khác xem
học hỏi là nhân tố duy nhất, quan trọng nhất trong việc phát triển và thực
hiện chức năng của nhân cách, quá trình học hỏi được nghiên cứu rõ ràng,
chi tiết. Khi quá trình học hỏi được phân tích, những học thuyết có thể khác
nhau về bản chất của quá trình này. Một lập trường trọng yếu cho rằng, học
hỏi chính là hoạt động của chủ nghĩa khoái lạc và những sự củng cố, đối tác
