Mô hình xung đột
Freud cho rằng chứng nhiễu tâm là do sự xung đột nghiêm trọng giữa
xung đột bản năng và bản ngữ. Sự va chạm giữa hai sức mạnh quyền năng
của nhân cách này kết hợp với sự lo âu ở mức độ cao; các dấu hiệu, được
xem là sự thể hiện quá mức những bốc đồng của cái tôi bị kiềm nén, có thể
xuất phát từ sự xung đột. Dù không dẫn chứng khái niệm xung đột bản
năng và bản ngã nhưng Dollard và Miller đồng ý với quan điểm của Freud
rằng, xung đột là một yếu tố trung tâm trong cả hành vi bình thường và
chứng nhiễu tâm là nền tảng cho chứng loạn thần kinh chức năng. Họ
mượn một ý tưởng cơ bản của Lewin (1935) và sử dụng nó tạo ra một mẫu
mà thông qua đó có thể hiểu được sự phát triển, sự thể hiện và sự giải quyết
xung đột. Về cơ bản, mô hình là tác phẩm của Miller (1944) nhưng được áp
dụng và mở rộng trong tác phẩm sau đó (Dollard và Miller 1950; Miller
1959). Mô hình này đưa ra bốn loại xung đột cơ bản. Trong xung đột tiếp
cận-tiếp cận, con người đối diện với hai mục tiêu tích cực hay phù hợp và
phải lựa chọn giữa hai mục tiêu này. Người quyết định mua chiếc xe hơi
màu đỏ hay xanh là một ví dụ. Tuy nhiên, Miller không xem tình huống
tiếp cận – tiếp cận là một xung đột thực sự. Trong xung đột tiếp cận – tránh
né cùng mục tiêu có cá tính tích cực và tiêu cực. Ví dụ, một phụ nữ cưới
hay không cưới một người đàn ông nào đó, có thể có cá tính phù hợp và
không phù hợp trong bản chất của anh ta. Ở xung đột thứ ba, xung đột
tránh né-tránh né, một người cần thiết phải đối mặt với việc tiếp cận một
trong hai mục tiêu, cả hai mục tiêu này đều không mong muốn. Ví dụ, một
bệnh nhân lựa chọn giữa hai hoạt động, một trong hai hoạt động có một vài
tác dụng phụ tiềm năng. Cuối cùng, trong xung đột kép tiếp cận – tránh né
con người phải lựa chọn giữa hai mục tiêu, một trong số hai mục tiêu có cả
tính tích cực và tiêu cực. Một phụ nữ lựa chọn giữa một người đàn ông đẹp
trai nhưng keo kiệt và một người ít đẹp trai hơn nhưng rộng rãi (hay tương
tự một người đàn ông lựa chọn giữa hai người phụ nữ) có thể là một loại
xung đột như vậy.
