Trong lý thuyết kinh tế cũng như quản trị, phân tích biên tế có vai trò
thiết yếu. Đây là một trong nhưng cơ sở căn bản khi đưa ra quyết định kinh
doanh.
Lấy sản xuất lúa làm ví dụ. Trên một hécta đất, một bác nông dân sử
dụng 6 bao phân urê và thu hoạch được 5 tấn lúa. Với các yếu tố đầu vào
khác như lao động và đất đai không đổi, nếu bác nông dân tăng thêm một
bao urê nữa thì sản lượng là 5,5 tấn. Các nhà kinh tế gọi mức sản lượng
tăng thêm 500 kg là năng suất biên của bao phân thứ bảy. Tổng quát, năng
suất biên là phần sản lượng gia tăng khi sử dụng thêm một đơn vị yếu tố
đầu vào (với điều kiện các đầu vào khác không đổi).
Tại sao bác nông dân phải quan tâm đến năng suất biên? Nếu tiếp tục
tăng số phân urê trên thửa ruộng một hécta, mỗi bao urê có thể giúp tăng
sản lượng, nhưng mức tăng sẽ không cao như trước. Chẳng hạn khi bón
thêm bao phân thứ 8 sản lượng lúa chỉ tăng thêm 300 kg, đến bao thứ 9 thì
quá nhiều phân urê lại gây ngộ độc cho cây lúa, do đó sản lượng có thể
giảm đi. Lúc này năng suất biên trở thành âm. Như vậy, năng suất biên của
urê sẽ giảm dần khi người nông dân cứ tiếp tục sử dụng nhiều urê hơn.
Hiện tượng trên được gọi là qui luật năng suất biên giảm dần. Quy luật
này không chỉ đúng cho phân bón, mà còn phổ biến đối với nhiều loại đầu
vào và nhiều ngành sản xuất khác trong nền kinh tế.
Khái niệm biên còn được sử dụng trong những chỉ tiêu như doanh thu,
lợi nhuận, chi phí, thuế suất... và có thể tuân theo những qui luật khác nhau.
Một số sẽ được đề cập trong những bài sau.
(Saigon Times Daily ngày 28-10-2002)
17. Choosing The Level of Output That Maximizes Profit
