Nhưng có một câu hỏi muôn thuở
là liệu việc thu nạp thông tin có được coi
như một mục đích tự thân hay là được
xem như một phần gắn liền với việc rèn
luyện trí năng. Một giả định cho rằng
việc tích lũy thông tin song không dùng
ngay để nhận định và giải quyết một vấn
đề, mà để dành về sau này mới tùy nghi
đem ra sử dụng thông qua trí nghĩ, là
một giả định khá ngụy tạo. Kỹ năng mà
trí khôn có thể tùy nghi sử dụng là kỹ
năng thâu nhận được nhờ có sự trợ giúp
của trí khôn; thông tin duy nhất, không
phải do tình cờ, có thể đem sử dụng một
cách logic là thông tin thu nhận được
trong quá trình suy nghĩ. Những người ít
học thường có khả năng sử dụng một
cách hiệu quả mọi mẩu thông tin mà họ
có bởi lẽ họ thu thập kiến thức thông
qua các đòi hỏi của những tình huống cụ
thể; trong khi những người học rộng biết
nhiều thường bị chìm ngập trong chính
khối lượng kiến thức đã học hỏi, vì chỉ
có trí nhớ chứ không phải trí nghĩ, là cái
đã hoạt động để đạt đến những kiến thức
đó.
§4. Ảnh hưởng của những Mục
tiêu và Lý tưởng Hiện hành
Lẽ dĩ nhiên không thể nào chia tách
cái điều kiện tương đối vô hình này ra