thông minh và không máy móc chỉ khi
nào khả năng trí óc thực sự góp phần
vào việc đạt được trí khôn ấy.
Trí khôn đối sánh với thông tin
(c) Phải nói là đối với các môn học
thường vẫn chú trọng vào tính chính xác
và khối lượng thông tin cũng xảy ra điều
gần tương tự. Sự tách biệt giữa thông tin
và trí khôn đã có từ lâu, song vẫn luôn
đòi hỏi phải phân định lại. Thông tin là
tri thức chỉ cần thu nạp và cất giữ; trí
khôn là tri thức vận hành theo hướng
những sức mạnh làm cho hoạt động
sống được tốt hơn. Thông tin, xét chỉ
như là thông tin, không hàm nghĩa sự
rèn luyện đặc biệt nào của trí năng; mà
trí khôn mới là kết quả của việc rèn
luyện đó. Nơi học đường, việc thu thập
thông tin luôn có xu hướng vượt thoát ra
khỏi vòng lý tưởng của trí khôn hay
lương tri. Mục tiêu ở đây thường có vẻ
như là – nhất là trong môn Địa lý – biến
học sinh thành “cuốn bách khoa thư
chứa đầy thông tin vô dụng”. Điều cần
kíp trước hết là phải “nắm vững căn cứ”;
thứ đến mới tới sự trau dồi trí năng, còn
suy nghĩ tất nhiên là không thể diễn ra
trong môi trường ‘chân không’. Ý kiến
và suy luận chỉ có thể nảy ra dựa trên cơ
sở của thông tin {với vai trò} như là nội
dung của sự việc.
