CÁCH TA NGHĨ - Trang 146

mối quan hệ nào đó, dù cho hết sức sơ
đẳng và chưa được định nghĩa, vẫn lay
lắt còn đó. Xét về lý thuyết, có thể
không có đối tượng nào mà chỉ có một
dạng kích thích thần kinh khác thường.
Mặc dù vậy, lời khuyên phải phân biệt
được cái gì quan sát thấy với cái gì được
suy luận ra là một lời khuyên thực sự
hữu ích. Ngụ ý của lời khuyên ấy là
người ta nên gạt đi hoặc loại bỏ những
suy luận nào mà kinh nghiệm đã chỉ ra
rằng suy luận đó có nguy cơ sai lầm lớn
nhất. Tất nhiên điều này chỉ có tính
tương đối. Trong những tình huống
thông thường chẳng có gì đáng nghi ngờ
về đối tượng quan sát thấy trong câu “tôi
trông thấy anh trai tôi”; quả là xơ cứng
và ngớ ngẩn khi đem phân tách sự nhận
biết này trong một dạng thức sơ đẳng
hơn nữa. Trong các tình huống khác đó
có thể là một câu hỏi thực sự hoàn hảo
về việc liệu người A đã trông thấy một
sự vật có màu sắc hay không, hay liệu
màu sắc đó là do có sự kích thích lên cơ
quan thị giác (như ai bị giáng một cú
“nổ đom đóm” mắt) hoặc do có sự rối
loạn tuần hoàn nào đấy. Nói chung, một
người có đầu óc khoa học là người tự
biết anh ta dễ lao vào một kết luận, và
rằng một phần trong sự hấp tấp này là do
những thói quen nào đó có khuynh
hướng khiến anh ta “đọc” những ý nghĩa