Nhưng nếu chúng không gợi đến một
tình huống trong đó chúng được chấp
nhận và thâu gồm, chúng ta sẽ tái thiết
các dữ liệu của mình, các sự kiện của vụ
việc; vì chúng ta hiểu ra, một cách trí
tuệ, qua những sự kiện của vụ việc,
những đặc điểm được dùng làm bằng
chứng để đi đến một kết luận hoặc hình
thành nên một quyết định.
Sự thuần thục trong chọn lựa bằng cứ
Không thể đưa ra một quy tắc cứng
nhắc nào cho việc lựa chọn và bác bỏ,
hoặc xác quyết các sự việc. Rốt cuộc,
phải nói rằng mọi cái lại quay về với sự
xét đoán tinh tường, trực quan nhạy bén
của người phán xét. Để làm một vị quan
tòa công minh cần phải có khả năng trực
nhận những giá trị biểu thị hoặc chỉ báo
tương đối về những đặc tính đa dạng của
tình huống gây băn khoăn; phải biết cái
gì cần bỏ qua vì nó không đáng bận tâm,
cái gì cần loại bỏ vì nó không phù hợp;
cái gì phải giữ lại để dẫn dắt tới kết quả;
cái gì cần coi trọng để làm đầu mối tháo
gỡ cái khó.
Với những vấn đề thông
thường, năng lực này ta gọi là sự thông
thạo, khéo léo, tháo vát; trong những
việc quan trọng hơn thì đó là sự thấu
hiểu, sự sáng suốt. Điều này một phần
thuộc về bản năng và thiên bẩm; nhưng
nó cũng thể hiện một kết quả được ấp ủ
