song hành cùng với cách thức được áp
dụng; đều thường trực một việc tạm thời
nhặt ra những tính chất nào đấy để ướm
thử việc chú trọng đến những tính chất
ấy sẽ dẫn tới điều gì; đều bỏ ngỏ sự lựa
chọn cuối cùng cho một cân nhắc sâu
hơn; cũng như việc bác bỏ hoàn toàn các
nhân tố đó hay hạ thấp những tính chất
ấy xuống một vị trí khác trong thang bậc
cứ liệu nếu những đặc điểm khác thu
được những gợi ý có sức dung hợp lớn
hơn. Sự tỉnh táo, linh hoạt, óc tò mò là
những thứ căn cốt; sự huấn giảng, cứng
nhắc, thành kiến, tính thất thường,
những thứ nảy sinh từ sự sáo mòn, đam
mê và thiếu nghiêm túc đều là tử huyệt.
Để quyết định một vấn đề, cũng phải chọn được những nguyên lý phù hợp
(b) Lẽ dĩ nhiên, sự chọn lựa các dữ
kiện này là để kiểm soát sự phát triển và
bổ sung chi tiết cho ý nghĩa gợi ra trong
sự soi rọi của những điều mà chúng
phải được thông giải (so sánh tr.127).
Một sự tiến hóa của các khái niệm vì
vậy tiến triển đồng thời với sự xác quyết
các sự việc; một ý nghĩa khả dĩ tiếp sau
một ý nghĩa khác được dựng lên trước
trí năng, xét trong mối quan hệ với
những dữ kiện mà theo đó nó được áp
dụng, được phát triển thành những
phương diện chi tiết hơn dựa trên những
dữ kiện đó, bị loại bỏ hoặc được tạm