CÁCH TA NGHĨ - Trang 179

thời chấp nhận và vận dụng, chúng ta
không tiếp cận bất kỳ vấn đề nào với
một tâm trí hoàn toàn ngây thơ và thuần
phác; chúng ta tiếp cận nó qua những
dạng thức hiểu biết đã tập nhiễm thành
thói quen, qua một kho tàng nhất định
chứa đựng các ý nghĩa đã được phát
triển từ trước đó, hoặc ít ra chứa đựng
những kính nghiệm từ đó có thể luận ra
các ý nghĩa. Nếu các tình thế cho phép
một phản ứng theo thói quen được trực
tiếp huy động ra, thì ý nghĩa sẽ được
trực tiếp nắm bắt. Nếu thói quen được
kiềm chế, và bị ngăn không để áp dụng
dễ dãi, có khả năng một ý nghĩa khả dĩ
cho các sự việc đang tra vấn tự nó sẽ
hiển bày. Không có một quy tắc cứng
nhắc nào định đoạt cho việc liệu một ý
nghĩa gợi ra có phải là ý nghĩa đúng đắn
và xác đáng phải được thuận theo hay
không. Chính sự xét đoán tường minh
(hay mê lầm) của cá nhân là điều dẫn
dắt. Không một nhãn hiệu gắn cho bất
cứ ý tưởng hay nguyên lý nào lại tự
động nói ra “hãy vận dụng tôi trong tình
huống này” – giống như chiếc bánh kỳ
lạ của cô bé Alice ở Xứ sở diệu kỳ được
khía dòng chữ “Hãy ăn tôi”. Người tư
duy phải ra quyết định, phải lựa chọn; và
luôn luôn có một nguy cơ, theo đó người
biết suy nghĩ chín chắn thận trọng lựa
chọn một chủ đề, để rồi qua những sự