Tất nhiên, có một chỗ, và là chỗ
quan trọng, dành để quan sát những
thuộc tính tĩnh tại của đối tượng. Tuy
nhiên, khi nào hứng thú chủ yếu là nhằm
vào chức năng, vào điều gì mà đối
tượng đó làm, khi đó ta có động cơ cho
sự nghiên cứu phân tích chi li hơn, cho
sự quan sát nhằm vào cấu trúc. Hứng
thú trong việc ghi nhớ một hoạt động
dần dần hóa thân vào hứng thú trong
việc ghi nhận cách thức hoạt động đó
diễn ra; hứng thú đặt vào điều gì đã
được thực hiện chuyển thành hứng thú
đặt vào những bộ phận cơ thể dùng để
thực thi việc đó. Nhưng khi khởi đi từ
hình thái, từ cấu trúc cơ thể, từ việc ghi
nhận các nét riêng biệt của hình dạng,
kích cỡ, màu sắc và sự phân bố của các
phần, thì cũng vì vậy mà chất liệu bị
tách lìa khỏi ý nghĩa để trở thành vô hồn
và tối nghĩa. Đối với trẻ nhỏ, việc chúng
nhìn ngó săm soi những lỗ khí khổng
của một cái cây sau khi chúng bắt đầu
quan tâm tới chức năng quang hợp của
nó cũng tự nhiên không khác gì với việc
chúng tỏ ra ghê tởm khi phải để ý chăm
chú vào những lỗ khí đó khi chúng được
coi là những đặc điểm cấu trúc dị
thường.
Quan sát khoa học
