Chương XVI
Một vài khái luận
CHÚNG TA khép lại việc khảo sát
về cách ta nghĩ và cách ta nghĩ sao cho
đúng đắn thông qua trình bày một vài
yếu tố trong tư duy đóng vai trò đối
trọng nhau, nhưng những thành tố đó
bao giờ cũng có xu hướng tách biệt đến
độ chúng vận hành trái chiều thay vì hợp
tác để làm cho tra vấn phản thân trở nên
hiệu quả.
§1. Cái Vô thức và cái Hữu thức
Điểm quan trọng về một sắc nghĩa
của thuật ngữ hiểu biết tức là điều gì đó
hoàn toàn được nắm bắt, hoàn toàn được
nhất trí, như thể đã được thừa nhận; nói
cách khác, nó được coi như một điều
nghiễm nhiên khỏi phải nói trắng ra.
Cụm từ quen thuộc “khỏi phải nói” có
nghĩa là “ai cũng hiểu.” Nếu hai người
có thể trò chuyện với nhau một cách
sáng suốt, là bởi vì một kinh nghiệm
chung đã đưa lại một bối cảnh với sự
thông hiểu lẫn nhau mà trên đó ý kiến
của mỗi người trình bày ra. Nếu đào xới
lên và cẩn trọng trình bày rõ cái bối
cảnh chung ấy lại hóa ra ngớ ngẩn; “ai