các lĩnh vực hành chính, an ninh quốc phòng, kinh tế, tài chính, văn
hóa, giáo dục, xã hội...
IV. CỦNG CỐ CHẾ ĐỘ QUÂN CHỦ PHÁP TRỊ
Công cụ pháp luật được Hồ Quý Ly và nhà Hồ tận dụng để kiện
toàn bộ máy Nhà nước, phục vụ mục tiêu táng cường quyền lực trung
ương trong mọi lĩnh vực quản lý xã hội. Hồ Quý Ly và nhà Hồ quan
tâm củng cố chế độ pháp trị qua việc ban hành hàng loạt các văn bản
pháp luật vào cuối đời Trần (thực chất là do Hồ Quý Ly khởi xướng và
thực hiện) và trong 7 năm cầm quyền của nhà Hồ, để thông qua đó đề
ra đường lối đổi mới của mình có hiệu lực thi hành trong phạm vi cả
nước.
Trong thời gian trị vì ngắn ngủi - chỉ có 7 năm - vương triều Hồ
phải luôn đối phó với bao việc cấp thời, cho nên rất dễ hiểu khi nhà
Hồ không xây dựng được một bộ luật hoàn chỉnh nào như các đời Lý,
Trần trước đó cũng như nhà Lê, nhà Nguyễn sau đó. Song thông qua
công cuộc canh tân cải cách của Hồ Quý Ly và nhà Hồ cũng đã thấy
nhà Hồ quan tâm coi trọng việc tăng cường pháp chế đến mức nào.
Điều này thể hiện rõ nét nhất qua việc nhà Hồ thường xuyên đẩy mạnh
công việc lập pháp và dùng mọi biện pháp nghiêm khắc có khi đến tàn
bạo để bảo đảm cho pháp luật được nghiêm chỉnh thực hiện. Bên cạnh
đó, những người lập công, nghiêm chỉnh tuân theo chủ trương, quy
định của Nhà nước thường được khuyến khích, khen thưởng...
1. Hệ thống các biện pháp chế tài và khen thưởng
Có thể nói pháp trị là một chủ trương quan trọng trong đường lối
chính trị của nhà Hồ. Nếu như pháp luật triều Lý còn mang nhiều tính
khoan dung, đến pháp luật triều Trần tuy đã đượm vẻ khắt khe,
nghiêm ngặt hơn song sự nghiêm khắc ấy để quản lý một xã hội tương
đối thái bình, ổn định; thì đến triều Hồ, pháp luật đã được tận dụng để
vãn hồi an ninh trật tự xã hội, củng cố quốc phòng, trấn áp những
