Đồng thời một số châu được nâng lên làm lộ; một số lộ, phủ đổi làm
trấn. Tháng 4 năm Đinh Sửu (1397), Thanh Hóa được đổi thành trấn
Thanh Đô, lộ Quốc Oai thành trấn Quảng Oai, lộ Đà Giang thành trấn
Thiên Hưng, lộ Nghệ An thành trấn Lâm An, lộ Trường Yên thành
trấn Thiên Quan, lộ Diễn Châu thành trấn Vọng Giang, phủ Lạng Sơn
làm trấn Lạng Sơn, phủ Tân Bình làm trấn Tây Bình
.
Dưới thời nhà Hồ (1400 - 1407), xã vẫn là cấp cơ sở trong hệ thống
phân cấp hành chính địa phương.
2. Quan chế địa phương
– Năm 1397, theo chủ trương của Quý Ly, nhà Trần định quy chế
quan lại trấn nhậm tương ứng với các cấp hành chính địa phương. Các
lộ (trấn) đặt chức An phủ sứ và An phủ phó sứ. Các phủ đặt chức Trẫn
phủ sứ và Trấn phủ phó sứ. Cấp châu đặt chức Thông phán và Thiêm
phán. Cấp huyện đặt chức Lệnh úy và Chủ bạ... Bên cạnh đó, lại đặt
thêm các chức Đô đốc (phủ), Đô hộ (phủ), Đô thống (phủ) ở cấp lộ;
Tổng quản, Thái thú ở cấp phủ đê trông coi công việc, đồng thời cử
các đại thẩn của triều đình kiêm giữ các chức ấy. Cụ thể như bổ dụng
Phó tướng Lê Hán Thương phụ trách phủ Đô hộ ở lộ Đông Đô; Thái
bảo Trần Hàng phụ trách phủ Đô thống ở lộ Bắc Giang; Trần Nguyên
Trữ phụ trách phủ Đô thống ở lộ Tam Giang; Thiếu bảo Vương Nhữ
Chu coi giữ công việc quân dân (Tổng quản) ở lộ Thiên Trường phủ;
Hành khiển Hà Đức Lân làm Thái thú ở Tân An phủ lộ...
Biện pháp cải cách tổ chức và nhân sự như nói trên thể hiện khuynh
hướng trung ương tập quyền rõ rệt trong việc tổ chức và điều hành bộ
máy quyền lực thống nhất cả nước. Những người thực sự nắm quyền
hành ở các địa phương chủ yếu đều là quan chức của triều đình, thuộc
bằng đảng của Hồ Quý Ly bố trí về.
– Bên cạnh đó, cũng nhằm tăng cường sức mạnh của Nhà nước
trung ương, biện pháp xây dựng bộ máy an ninh hành chính rải đi
khắp các địa phương đã được nhà Hồ bắt đầu thiết lập. Sau khi chiếm