Lòng
trắc
ẩn
(Misericordiam,
argumentum ad)
Mặc dù lòng trắc ẩn là một trong những tố chất đáng quý của con người,
nhưng nó lại không mang lại những cơ sở cơ bản cho một tranh luận. Khi
chúng ta sử dụng lòng trắc ẩn thay vì những lập luận thuyết phục để hỗ trợ
cho một tranh luận cụ thể nào đó, nghĩa là chúng ta đang phạm phải ngụy
biện Lòng trắc ẩn.
Khi đặt câu hỏi rằng liệu người đàn ông này có nên bị kết tội hay không,
hãy tự hỏi bản thân rằng, anh ta sẽ ra sao nếu như bị nhốt vào tù, bị tước
mất tự do, rồi bị công đồng quay lưng lại.
(Câu hỏi ở đây là anh này có tội hay không, chứ không phải nếu bị kết tội
thì anh ta sẽ ra sao.)
Khi chúng ta được yêu cầu giải quyết một vấn đề kiện tính, chúng ta nên
cân đo trọng lượng của các chứng cứ ở từng bên, rồi cố gắng tìm ra sự thật.
Việc đề cập đến lòng thương hại không giúp ích gì cho cuộc tranh luận.
Mặc dù lòng thương hại có thể sẽ ảnh hưởng đến hành động của chúng ta,
nhưng không nên để nó ảnh hưởng đến các quyết định. Các hệ quả trên
những phương diện khác nhau của cái đúng hay cái sai không liên quan gì
đến bản thân cái đúng cái sai. Cho dù người đàn ông kia có bị tống vào tù
hay được đưa đến vùng biển phía nam nghỉ mát, thì cũng không thể thay
đổi được bản thân sự thật. Lòng trắc ẩn chỉ bị buộc tội nếu như sự thương
hại đó làm ảnh hưởng đến việc giải quyết tính đúng sai của vấn đề.
Chúng ta có thể tiếp tục trả tiền để Jeeves làm người giữ sân không? Thử
nghĩ xem chuyện gì sẽ xảy ra nếu chúng ta không làm như vậy. Tưởng
tượng hoàn cảnh của vợ và con anh ấy, khi Giáng sinh sắp đến và tuyết sắp
