Thôi Ngọc Quý tên thật là Thôi Đoạn Đường, người Hà Gian, Trực
Lệ. Năm 1868 (năm Đồng Trị thứ 7), lúc ông ta mới lên bảy, cả vùng
đói kém, mẹ chết đói, cha lang thang khắp nơi, gánh con trai lên
tận kinh thành. Lúc đó gặp được vị thái giám tốt bụng đã dẫn Ngọc
Quý vào cung, tịch thân thành thái giám. Vị thái giám này đưa cho
cha Ngọc Quý một số tiền làm vốn buôn bán tìm cơ sinh sống.
Trong cung Thôi Ngọc Quý chịu nhục chịu khổ suốt 10 năm, sau
đó theo sư phụ Doãn Phúc học võ thuật, tiến bộ rất nhanh. Từ Hy
Thái hậu thấy Ngọc Quý dáng vẻ cao to, làm việc cẩn thận, chịu khó,
lại thấy Ngọc Quý có thể nhảy qua bức tường cao gần tới cổ nên đã
đề bạt Thôi Ngọc Quý làm nhị tổng quản khi ông ta tròn 20 tuổi.
Lúc đó, cũng có người mai mối cho ông ta, nhưng Thôi Ngọc Quý
tìm đủ cách từ chối. Ông nói:
- Đã tự làm khổ mình rồi, không nên làm khổ thêm cho con gái
người ta.
Thường thì các thái giám khi đã có tiền rồi, liền ra ngoài thành
nạp năm Thế bảy thiếp. Nhưng Ngọc Quý đã không làm như vậy.
Năm 1884 (tức năm Quang Tự thứ 10), anh trai của Thôi Ngọc Quý là
Thôi Trí Phương đưa cả vợ con lên kinh thành. Ngọc Quý đã mua căn
nhà số 3 khu Vạn Khánh ở Đông Trực Môn cho anh chị ở. Trí
Phương đã giấu Ngọc Quý cưới thêm ba ba thiếp nữa, rồi phân
nhà ra làm đôi, một nửa ở Nam Uyên. Ngọc Quý biết được chuyện
này thì sự đã rồi, chẳng còn làm gì được nữa. Tuy vậy, ông ta hết
mực kính trọng chị dâu cả, vợ chính của Trí Phương và bất bình với
việc làm của anh.
Khi chị dâu còn ở Vạn Khánh, Thôi Ngọc Quý đã nhận nuôi một
đứa bé hai tuổi họ Trịnh, đặt tên là Thôi Hán Thần, nhờ chị dâu thay
mình chăm sóc nuôi nấng. Khi Hán Thần 13 tuổi, được Thôi Ngọc
Quý gửi vào học ở “Kinh sư Đồng Văn quán” của tổng lý hàm môn sự
