Thái hậu nghe vậy cũng rơi nước mắt. Tôi nghĩ có thể lúc này
lương tâm ba ta đang cắn rứt vì tâm địa xấu xa của mình. Chồng
tôi, ông Trịnh Quảng Nguyên, cháu của Trịnh Hiếu Tư lúc ở Luân
Đôn đã kể cho Tranxitơn nghe chuyện này để ông ta bổ sung vào
cuốn “Bút ký mạt Thanh” của mình.
Hỏi: Sau đó, tình hình trong cung ra sao?
Đáp: Sau khi Thái hậu và Hoàng đế mất, anh cả tôi lên ngôi
Hoàng đế, bắt đầu năm Tuyên Thống đầu tiên. Đến năm
Tuyên Thống thứ ba, khởi nghĩa Vũ Xương nổ ra, Long Dụ Thái hậu
ban bố chiếu thư Tuyên Thống thoái vị. Do điều khoản ưu đãi
của Dân Quốc đối với Hoàng thất triều Thanh, anh cả tôi vẫn ở
trong cung sống cuộc sống triều đình thu nhỏ.
Hỏi: Nghe nói mẹ ba là Qua Nhĩ Giai thị bị Đoan Khang thái phi
(Cẩn Phi của Quang Tự) chửi mắng, tức mà chết phải không?
Đáp: Đâu chỉ có tức mà chết! Phổ Nghi sống trong triều đình
thu nhỏ cũng không bị câu thúc, trói buộc gì cả. Lúc anh ấy 16, 17
tuổi bắt đầu không nghe lời Đoan Khang, thậm chí còn dám cãi lại
ba ta. Đoan Khang trong cơn thịnh nộ truyền ba nội tôi là Lưu Giai
Thị và mẹ tôi vào cung. Khi đến tẩm thất của Thái Phi, thấy ba ta
nộ khí xung thiên ngồi trên giường lò, trợn mắt trợn mũi lên nhìn.
Mẹ và ba nội tôi cũng cúi đầu lạy xong, cứ quỳ trước mặt Thái Phi
không dám đứng dậy. ba ta gằn giọng hỏi:
- Các ngươi dạy dỗ Hoàng thượng ra sao vậy? Nó không nghe lời
ta, đúng là một tên hôn quân, hôm nay ta hỏi các ngươi vậy.
Mẹ và bà nội tôi cùng nói:
- Nô tài có tội.
