CẤM CUNG DIỄM SỬ - Trang 537

tuổi dính líu tới âm mưu ám sát ngài. Về độ tin cậy của lá thư này, xem CQ
1955, từ tr.219.
Curtius (8.7) cũng đi theo truyền thống này.
Plutarch (Alexander 55.7) xác nhận đây là cách mà những người này bị giết
chết. Curtius (8.8.20) thuật lại rằng họ bị tra tấn.
Plutarch thuật lại cả hai dị bản. Hơn nữa, sử gia này còn cho rằng, theo lời
Chares kể lại, Callisthenes đã bị giam giữ trong suốt bảy tháng cho tới khi
ông qua đời.
Về dịp tiếp kiến đầu tiên, xem phần trước trong quyển này.
Người Chorasmia cư trú ở khu vực nằm giữa vùng Caspian và biển Aral.
Tên gọi thời cổ đại của biển Marmara, bắt nguồn từ từ “pro” nghĩa là trước,
còn “pontos” nghĩa là biển Đen. Sở dĩ có tên gọi này là vì người Hy Lạp
phải đi thuyền qua biển này để tới được biển Đen. Propontis là biển nằm
sâu trong đất liền, nối liền biển Đen và biển Aegean. (ND)
Đây là lần đầu tiên nhắc tới dầu trong văn học Hy Lạp.
Massagetae là một tộc người Scythian, sống ở phía đông Caspian, những
người đã đánh bại và giết Cyrus Đại đế (Herodotus 1.201-16).
Vì hành động anh hùng của Aristonicus, Alexander đã cho dựng một bức
tượng đồng hình ông tại Delphi, với một tay ôm đàn lia, một tay nâng cao
cây giáo (Plutarch, Moraliatr.334).
Curtius (6.5.4) thuật lại rằng Artabazus đã 95 tuổi vào năm 330, nhưng điều
này hoặc là một sự phóng đại hoặc là chúng ta nên đoán chừng rằng độ tuổi
của Artabazus là khoảng từ 55 đến 95. Alexander đã có ý định để Cleitus
kế nhiệm Artabazus, nhưng ông đã qua đời trước khi đảm nhiệm vị trí này.
Những điều này không được biết tới, trừ phi, như đã nói từ trước, báo cáo
về việc họ đã tới Bactra vào mùa đông trước (xem Quyển ba) là một sự
nhầm lẫn và lúc này đi cùng với họ là Arsames và Barzancs.
Curtius (7.11) cũng mô tả việc chiếm Pháo đài đá, mà ông gọi là Pháo đài
đá của Ariamazes. Curtius thuật lại, với một sự phóng đại lộ liễu, rằng pháo
đài có chiều cao 5486 mét. Sự kiện này diễn ra vào năm 327 TCN.
Tương đương với một ta-lăng.