CẤM CUNG DIỄM SỬ - Trang 544

Người Hy Lạp chia đêm thành ba canh, người La Mã chia thành bốn canh.
Ở đây Arrian viết theo người La Mã.
Eumenes, người Cardia vùng Thrace, là thư ký của Philip. Sau khi
Alexander qua đời, ông coi giữ vùng Cappadocia và Paphlagonia, và đóng
một vai trò quan trọng trong cuộc chiến của Những người kế vị cho tới khi
chết dưới tay Antigonus vào năm 316. Cả Cornelius Nepos và Plutarch đều
viết tiểu sử về ông. Đây là lần duy nhất trong cuộc viễn chinh Eumenes
được nhắc đến với vai trò là chỉ huy quân sự.
Strabo (15.1.27) cho rằng quân Macedonia đã chịu tổn thất nặng nề sau trận
mưa dữ dội. Trận mưa này đã đổ xuống từ khi họ rời Hydaspes; xem
Diodorus 17.94.3. Về chuyện dịch bệnh, xem thêm Diodorus 17.93-5;
Curtius 9.2.1-3.19 (cùng với các bài diễn văn của Alexander và Coenus);
Plutarch, Alexander 62.
Tarn (Alexander 2.287) nghi ngờ rằng bài diễn văn của Alexander có thể
chỉ là một tác phẩm chắp vá, vì nó không tách biệt rõ ràng với lời đáp của
Coenus và Coenus đã ở lại Acesines (xem Quyển bốn), nơi ông qua đời ít
lâu sau đó. Nhưng Coenus đã được sắp xếp để gửi các nhu yếu phẩm, và
giống như Porus, ông chắc chắn đã hợp nhất với lực lượng của Alexander.
Ông đã mất tại Hydaspes. Tuy nhiên, bài diễn văn có những câu nói mà
tính xác thực của chúng vẫn còn bị nghi ngờ; xem Tarn.
Hiểu biết về sông Ganges của Alexander là khá đầy đủ, nhưng điều nghi
vấn là Alexander vẫn cho rằng biển Đông ở gần đó, như Aristotle có thể đã
dạy ngài. Dù trong hoàn cảnh nào, Nearchus đã viết rằng hành trình đi qua
các vùng đồng bằng của Ấn Độ đã mất bốn tháng (Strabo 15.1.12).
Quan điểm cho rằng biển Hyrcanian (Caspian) là vịnh không phải là của
Alexander mà là từ địa lý học của Eratosthenes (và Arrian). (Xem phần
trước trong quyển này).
Xem Xenophon, Anabasis 1.7.4.
Ở đây, có thể có nhầm lẫn. Lính Thessaly đã được cho về quê từ lúc ở
Ecbatana chứ không phải ở Bactra.
Đầu năm 325, khi tin đồn lan tới Bactria rằng Alexander đã bị giết ở Malli,
3.000 lính đánh thuê đã nổi loạn và cuối cùng bỏ chạy về Hy Lạp (Curtius