Điều các bạn nói có phần đúng đắn - tôi không hoàn toàn phủ
nhận. Nhưng cùng lúc tôi mạn phép nhắc nhở các bạn là ở Anh quốc
có ít nhất hai trường đại học dành riêng cho phụ nữ mở từ năm
1866; từ năm 1880 trở đi, người đàn bà có chồng được luật pháp cho
phép làm chủ tài sản riêng; và năm 1919 - cách đây đúng chín năm -
đàn bà được quyền bầu cử. Tôi cũng xin nhắc nhở các bạn là hầu hết
những nghề nghiệp mở ra con đường mới cho các bạn đã xảy ra cách
đây mười năm. Khi các bạn suy ngẫm về những đặc ân to tát này và
khoảng thời gian các bạn có nó trong tay, thêm thực tế là giữa giờ
phút này, có chí ít trên hai nghìn người đàn bà kiếm được trên năm
trăm bảng mỗi năm, bằng cách này hay cách khác. Với những sự
kiện đó, các bạn sẽ phải đồng ý là những lí do như không có cơ hội,
không được đào tạo, không được khuyến khích, thiếu thốn tiền bạc,
không có thời gian đều là những lí do không đứng vững. Thêm nữa,
các nhà kinh tế học cũng cho chúng ta thông tin là bà Seton có quá
nhiều con. Dĩ nhiên, các bạn sẽ phải sinh con, nhưng như họ nói, các
bạn chỉ nên có chừng hai ba đứa thôi chứ đừng đẻ mười, mười hai
đứa làm gì.
Vì vậy, với thời gian có trong tay và với kiến thức học được từ
sách vở - các kiến thức khác chắc các bạn không thiếu, bởi lí do các
bạn đến trường đại học là để được giáo dục - chắc chắn các bạn sẽ
dấn thân vào một chặng đường khác của sự nghiệp rất dài, rất khó
nhọc và rất mờ mịt của mình. Cả nghìn ngòi bút đã gợi ý các bạn nên
làm gì và vạch ra ảnh hưởng của nó sẽ như thế nào. Riêng tôi, tôi
phải thú nhận là đề nghị của tôi có lẽ khá huyễn hoặc, rằng tôi rất
muốn các bạn chọn con đường văn học.
Trong lúc trình bày bài nói chuyện này, tôi đã kể các bạn nghe câu
chuyện Shakespeare có cô em gái; nhưng tôi không cất công đi tìm
kiếm tên cô trong sách tiểu sử các nhà thơ do Sir Sidney Lee
soạn làm gì. Cô chết trẻ lắm - thương thay, và cô chưa bao giờ viết
một chữ nào. Mộ cô nằm nơi trạm xe buýt bây giờ, đối diện khu
Elephant và Castle. Tôi tin là nhà nữ thi sĩ chưa bao giờ viết một chữ
