CẦN VƯƠNG, ĐÔNG DU
Bút Ngữ
www.dtv-ebook.com
Chương 26
Tình hình Bắc Kỳ làm cho vua Tự Đức lo lắng. Giặc Khách vẫn bùng
nhùng nhiễu loạn ở vùng thượng du. Người Pháp làm những việc phù hợp
hoăc trái hiệp ước Giáp Tuất, đều nhằm xâm lấn Bắc Kỳ. Đánh đuổi họ thì
không chắc được, nhưng chẳng lẽ khoanh tay hoàn toàn thụ động. Tôn Thất
Thuyết và những người cùng chủ kiến càng chỉ trích sự thỏa hiệp với nhiều
điều thua thiệt. Đó đây đang dấy lên những lời đòi hỏi chống bọn xâm
lấn.Mình muốn hòa hảo để đổi lấy những thứ còn lại. Pháp lợi dụng mong
muốn của mình để lấn át nhiều hơn, hoặc lấn chiếm tất cả. Âu là còn nước
còn tát, không thể nhắm mắt làm ngơ trước đòi hỏi của sĩ dân.
Vua sai viện Cơ mật xem xét tình thế, đề ra những việc quan thiết để
phòng ngự quân Pháp. Làm nhưng không để họ biết, để tránh bị coi là
phạm ước.
Các đại thần trong viện Cơ mật thấy khó làm được như ý vua. Làm
mạnh bạo e phạm ước. Làm dè dặt thì không mấy tác dụng. Đành phải theo
cách phòng ngự từ xa, êm gọn, rồi được sao hay vậy. Với danh nghĩa chống
giặc Khách luồn rừng leo núi vào nội địa và kinh kỳ, cho lập sơn phòng ở
các tỉnh, vừa vỡ hoang lấy đất trồng trọt, vừa quy tụ dân và tích lũy của cải,
vũ khí; khi có giặc thì trở thành căn cứ, tiến có thể ứng cứu miền xuôi, lui
có thể cố thủ vững chắc. Vua nghe rồi phán: "Trước mắt hãy làm như vậy".
Rồi vua sai viết thư úy lạo Hoàng Tá Viêm: "Để xứng đáng là lão thành
mưu quốc sự, phải nỗ lực sớm tâu tin thắng trận ở miền biên cương". Cho
khoản đãi Thống lĩnh Triệu Ốc đang cùng quân Thanh giúp ta đánh giặc
Khách. Giao 100 khẩu súng trường kiểu mới do Pháp tặng cho Hà Nội, nhờ
người Pháp ở sở Thương chính dạy lính ta tập bắn, - việc này có ý nghĩa
