- Quan chả có tiền. Ngài phải nhịn rượu mấy tháng nay.
Doãn ngớ người một lúc, rồi nháy mắt bảo lão bộc:
- Cứ đem làm thịt. Quan ốm lâu ngày chỉ ăn cháo muối, khổ quá!
- Nhưng ngài hỏi lấy gà ở đâu, tôi nói thế nào?
Hai người đang nói trong bếp, chợt Quang Bích từ nhà xuống, nghe rõ
chuyện. Doãn đành phải nói thật ý định của mình. Ông mỉm cười rồi
nghiêm giọng:
- Ngươi có ý tốt với ta nhưng lại không tốt với nghĩa quân. Ta được
cái ăn nhưng nghĩa quân mất cái mặc. Ngươi hãy đem đổi con gà lấy cái áo
kia về.
Doãn phải lội qua suối để lấy cái áo về, đưa Đề Hoan ghi sổ nhập kho.
Hôm sau, Doãn ngỏ ý đi săn gà rừng, nấu cháo cho quan, người lão bộc
nói:
- Đi săn thì dùng tên nỏ, chớ dùng đạn. Có lần tôi xin đạn đi săn, quan
bảo: "Đạn đang hiếm. Một viên đạn phải bắn một kẻ địch, không nên bắn
một con gà".
Sống trong sự chăm sóc của những người bên cạnh, Quang Bích vẫn
không phục hồi được sức khỏe. Bệnh mất ngủ liên miên khiến ông càng đa
tư lự. Ông buồn phiền vì mình không làm tròn trọng trách vua Hàm Nghi
giao cho. Ông căm giặc Pháp ngang ngược bức hiếp dân ta, cướp nước ta.
Ông giận bọn người Nam làm chó săn chim mồi cho giặc. Ông thương
nghĩa quân áo hoen máu vắt, chân nát gai rừng, vẫn leo núi vượt đèo, nay
đó mai đây, không nơi cố định. Họ chịu gian nan khổ cực chứ không chịu
làm trái lương tâm. Ông không thẹn vì mình đã sống được như họ. Ông chỉ
băn khoăn về nỗi cái tâm muốn cứu nước nhưng cái tài không cứu được.
Nỗi đau này dẫu chết cũng khôn nguôi. Ông khấn hồn thiêng sông núi tiếp
