- Tôi vốn là lính của ông Đề Hoan. Ông Hoan là tướng của quan Đại,
cầm quân giữ bản doanh núi Cháu. Quan Đại mất, tôi là thân binh đi theo
linh cữu. Sau khi quan mất, các tướng vùng này như hổ không đầu, không
tin phục nhau, khiến ta yếu thêm. Quan năm, quan sáu Tây đưa lính đến
vây bốn ngả tiến đánh. Quân ta không ứng cứu nhau nên bị thua nhiều.
Giặc chiếm đất, lập đồn quanh vùng này. Quân ông Đề Hoan phải đánh chí
tử, không thì nó chiếm cả núi Cháu rồi.
Ông già thở dài, nói tiếp:
- Vì giặc đóng đồn Cửa Rừng, ông Đề Hoan cho tôi về làm trưởng cái
bản mà anh trọ đấy. Bản có gần chục nóc nhà. Nếu không khéo giữ, dân
bản bị giặc lừa phỉnh, mua chuộc, thì ta mất đất, mất cả đường ra sông
Thao, lên núi Cháu.
Đoan chăm chú nghe. Câu chuyện ông già cho thấy phần nào tình hình
ở núi Cháu. Cậu tỏ ý thân mật với ông già hơn, nhưng vẫn dè dặt không nói
gì về mình.
Một lúc sau, có một người thổ dân áo chàm từ phía núi Cháu xuống.
Ông già nói với người ấy mấy câu, có ý như giao việc dẫn Đoan đi tiếp.
Đoan nhúm cho ông già ít muối, rồi tần ngần nhìn theo ông trở về bản kia.
