tướng Lưu Vĩnh Phúc cùng đạo quân Cờ Đen xuống Hà Nội đánh Pháp.
Quân Phúc cùng quân triều đình giết Gácnhê. Pháp buộc phải rút khỏi Hà
Nội và bốn tỉnh vừa chiếm. Nhưng chúng vẫn âm mưu trở lại Bắc Kỳ.
Mười năm sau đó, Pháp lại cho Rivie đem quân đánh Hà Nội. Hắn xấc
xược gửi thư cho Tổng đốc Hoàng Diệu: "Tôi đòi ông ngay hôm nay, quân
ông hạ vũ khí, mở cửa thành, rút nhanh ra ngoài. Ông cùng các quan phụ tá
phải đến nộp mình ở dinh chúng tôi, đúng tám giờ sáng ngày 20-4-1882".
Uất ức không chịu nổi, Hoàng Diệu ra lệnh chiến đấu. Nhưng trong
thành có nội phản, ngoài thành giặc có vũ khí mạnh, quân ta không chống
nổi. Hoàng Diệu tự tận. Thành mất nhanh. Thừa thế, giặc chiếm Hải Phòng,
khống chế Quảng Yên, chiếm thành Nam Định. Lúc này, Hoàng giáp
Nguyễn Quang Bích lại đề đạt việc cho quân Cờ Đen đánh giặc. Tướng
Vĩnh Phúc liền phối hợp với quân tướng triều đình đánh trận Cầu Giấy, giết
Rivie. Ta thắng lớn, nhưng triều đình vốn sợ Pháp mạnh, không dám đánh
tiếp, xoay ra hòa đàm, làm tờ ước mới... Thế rồi quân Pháp đánh thẳng vào
Huế, vua Hàm Nghi phải ra sơn phòng, hạ chiếu Cần Vương. Quang Bích
được vua phong là Hiệp thống quân vụ, điều khiển cuộc chống Pháp ở Bắc
Kỳ. Qua gần chục năm gian khổ, cụ ốm nặng. Khi lâm chung, cụ dăn Đề
Hoan, Đề Kiều..."Các ông làm tiếp việc ta chưa làm được".
T.ruyện được dịch trực tiếp tại .iREAD..
Ấm Đoan nhớ chuyện đã qua và thấy rõ hơn việc trước mắt. Ông
xuống chuồng dắt ngựa ra sân. Con ngựa màu nâu, bụng thót, chân cao,
chính nòi Mông Cổ. Đề Kiều tậu nó từ bên Tàu. Vừa qua, Kiều bảo ông:
"Tôi giao con tuấn mã này cho cậu. Cậu trẻ khỏe hơn tôi, phải xông xáo nơi
này nơi kia, nó sẽ giúp cậu. Nhưng cậu cần biết nó rất tinh khôn. Nó chỉ
theo những ai đủ sức thuần phục nó!".
Đoan ngắm nghía con ngựa, nhớ lại hồi lên thăm cha, được tướng
Vĩnh Phúc cho mượn ngựa cưỡi tập. Con ngựa ấy khá mạnh, nhưng Đoan
