Cụ Phan gày yếu, áo the thâm, khăn lượt đen, ngồi bên cái tráp, vẻ
nghiêm nghị trầm mặc. Cụ ngắm kỹ dung mạo Đoan mà nhớ tới cha Đoan,
vị Hoàng giáp nổi danh. Cụ bảo Đoan: - Cậu kể tình hình vùng Thao - Đà
tôi nghe.
Bạn đang -đọc truyện tại iR-EA-D.vn-
Đoan kể khái lược rồi nói: - Thưa cụ, các ông Đề, Lãnh vùng cháu,
người mất, người đầu thú. Cháu trốn trong rừng, tụ tập được một nhóm anh
em nhưng không có súng đạn... Không muốn chỉ làm người vỡ đất, trồng
sắn để sống qua ngày, cháu vào đây xin sự chỉ bảo của cụ, hoặc là xin được
cùng nghĩa quân đánh giặc ở đây.
Cụ Phan thấy Đoan vượt đường xa sông rộng, suýt gặp hiểm nguy, lại
nói những lời chân thật. Cụ tỏ lòng thương cảm và bảo:
- Đất Hà Tĩnh rừng rậm sông sâu, đánh giặc có phần thuận lợi, nhưng
hiềm nỗi quá ít súng đạn. Ông Tôn Thất Thuyết rời vùng này ra đi là mhằm
tìm súng đạn đánh giặc. Nghe nói ông có kiếm được một ít gửi về, nhưng
dùng ở rừng núi Bắc Kỳ cũng không đủ. Vận chuyển vào đây thì quá xa.
Anh em ở đây chỉ đánh bằng cung tên, súng đạn cũ. Đã cướp súng trường
của Pháp, tháo ra mà rập khuôn, rèn đúc. Nhưng làm được ít mà chưa tốt.
Vì vậy rừng núi xứ Bắc trước sau vẫn là chiến địa, tiến công thoái thủ. Cậu
nên trở lại đó, dần dần quy tụ anh em, đứng ở đất đó mà chống giặc.
Cụ Phan nói chậm nhưng giọng quả quyết, như ra lệnh, như không cần
phải bàn. Rồi cụ thêm:
- Cậu hỏi ta về con đường cứu nước ư? Ta vừa nghe cậu đọc câu thơ
của ai đó khá hay: "Con đường cứu nước còn nhiều lối". Đúng vậy. Người
lớp trước đi lối này chưa thông, thì người lớp sau tìm lối khác. Miễn là chịu
tìm, chịu đi, rồi có đi là có đến. Cái nguy hại là không đi, không tìm, hoặc
có đi mà nửa đường bỏ dở. Cậu đi từ ngoài ấy vào đây cũng nhằm tìm
