CẦN VƯƠNG, ĐÔNG DU
Bút Ngữ
www.dtv-ebook.com
Chương 33
Cường Để ở Huế không dễ đi lại. Nguyễn Hàm ở Quảng Nam chưa
kịp ra. Dự cuộc họp này có Đặng Thái Thân, Lê Võ cùng mấy anh em ở
Nghệ - Tĩnh. Bội Châu tường trình việc sang Nhật không được như dự
kiến. Nhưng nảy ra việc khác: sẽ cho Cường Để sang Nhật và cho thanh
niên du học, nhằm tính kế lâu dài... Những người dự họp nói chung không
vui.
Nhóm anh em được coi là "kịch liệt" do Lê Võ, Đội Quyên đứng đầu,
chủ trương đánh đồn, lập cứ, càng không vui. Lê Võ dòng dõi nhà tướng,
bốn người anh đã chết vì nước, buồn bã nói riêng với Châu:
- Việc cầu viện là nhằm có vũ khí đánh địch mà không được. Nhóm
"kịch liệt" đều thất vọng. Họ là những tay kiếm tiền cho Hội, bằng cách ép
các nhà giàu góp; nay dùng vào việc đưa Cường Để sang Nhật, ăn chực
nằm chờ tốn kém. Họ không muốn vậy!
Trước đây Bội Châu vốn ủng hộ chủ kiến và cách làm của nhóm "kịch
liệt". Song dần dần thấy làm như vậy không lợi. Trong tình thế hiện nay
không dễ đánh đồn, lập căn cứ. Cách ép nhà giàu góp tiền mua súng đánh
địch cũng không hay, thất nhân tâm, bất ổn. Ông nói với Lê Võ:
- Lúc này, sĩ phu, dân chúng chưa thấy ai xứng ngôi đầu Hội chống
Pháp. Có thể nhìn nhận Cường Để, vì ông ta từ chối việc Pháp đưa lên làm
vua thay ông Thành Thái; tức là Pháp bảo mà ông ta không nghe. Nay Hội
ta dẫu chẳng muốn ủng hộ một người thân tộc nhà Nguyễn, nhưng vẫn phải
làm. Vì không muốn để cả nước chịu ách nô lệ ngoại bang.
