CẦN VƯƠNG, ĐÔNG DU
Bút Ngữ
www.dtv-ebook.com
Chương 103
Ngôi nhà ba gian của "Ông già Bến Ngự", mái tranh không dày nhưng
không quá mỏng. Mùa hè đỡ nóng vì gần sông Hương. Mùa mưa xứ Huế
trắng trời trắng đất, nhưng nhà không dột. Đồng bào góp công của để ông
già có nơi gọn nhỏ mà cư trú. Song cư tạm an mà tâm bất an. Những ngày
tưởng như nhàn tản này, ông vẫn ngẫm về ngày sau. Trong nhà, trên vách,
nơi ông đọc và viết, treo tranh Khổng Tử, vị thánh nêu ra thuyết "Thế giới
đại đồng" cách nay mấy nghìn năm. Và ảnh Lênin, vị lãnh tụ đang thực
hành chủ nghĩa cộng sản trên đất nước Nga rộng lớn.
Ông ngắm chân dung hai vị danh nhân tầm vóc hoàn cầu, mà nghĩ về
những điều mình cần viết. Tầm nghĩ càng già càng thêm cao sâu, tay viết
cũng còn linh hoạt. Ông viết đều đều, mỗi ngày mấy trang, dẻo dai bền bỉ.
Tác phẩm mới hoàn thành, nhan đề "Chủ nghĩa xã hội", gồm hai mươi sáu
tiết. Những hiểu biết mà ông có được về chủ nghĩa xã hội, từ khi ông
nghiên cứu tập "Chân tướng nước Nga" do một người Nhật viết. Tập ấy nói
khá rõ về chủ nghĩa xã hội và chế độ của Chính phủ Lao - Nông ở Nga. Rồi
những lần gặp gỡ và trao đổi thư từ với Lý Thụy ở Quảng Châu, ông cũng
đề cập phần nào về chủ nghĩa tân kỳ đó. Nay ông viết sách này còn nhằm
phê phán những điều xuyên tạc của giới tư bản đối với chủ nghĩa xã hội.
Ông trình bày và giải thích các thuyết về xã hội của các nhà triết học xưa,
rồi dẫn đến một kết luận là chủ nghĩa xã hội đã phát sinh ở Á Đông cách
đây ba nghìn năm do học thuyết đại đồng của Khổng Tử. Ông cho rằng thế
giới cộng sản tương lai sẽ là sự phát triển của thế giới đại đồng thời Nghiêu
- Thuấn (Trung Hoa).
