• Chú thích •
Nguyên văn: magistrate, một chức quan coi việc thi hành luật pháp và
thủ tục hành chính ở tòa án địa phương cấp thấp.
Còn có tên là Mười năm sau nữa, tiểu thuyết của Alexandre Dumas
bố, thuộc bộ truyện nhiều tập về lính ngự lâm.
Kinh thánh Gutenberg được xem như cuốn sách in đầu tiên ở châu
Âu.
Duomo: tiếng Ý nghĩa là Giáo đường. Tòa giáo đường nổi tiếng nhất
là Duomo di Milan theo phong cách gôtích, được xây dựng trong vòng năm
thế kỷ và là giáo đường lớn thứ tư trên thế giới.
Rafael Sabatini (1875-1950): nhà văn Anh-Ý nổi tiếng với những tiểu
thuyết phiêu lưu lãng mạn. Tác phẩm tiêu biểu: Thuyền trưởng Blood,
Scaramouche, The Sea Hawk.
Vụ đắm tàu: ở đây nhắc đến vụ đắm tàu của Ulysses trên đường về
quê hương sau cuộc chiến thành Troie.
Molly Bloom: nhân vật trong tiểu thuyết Ulysses của James Joyce,
nhà văn, nhà thơ Ireland (1882-1941).
Nausicaa: nhân vật trong trường ca Odyssée của Homer, con gái Vua
Alcinous và Hoàng hậu Arete xứ Phaeacia, từng giúp đỡ Ulysses sau vụ
đắm tàu.
mo, vo, folio, recto, quarto…: các chuẩn quốc tế về kích cỡ sách.
Azorín (José Augusto Trinidad Martinez Ruiz, 1873-1967): nhà phê
bình văn học, nhà văn tiên phong người Tây Ban Nha.
Pequod: con tàu săn cá voi tưởng tượng trong tiểu thuyết Moby-Dick
nổi tiếng (1851) của nhà văn Mỹ Herman Melville (1819-1891).