CẦU SƯƠNG ĐIẾM CỎ
LƯU TRỌNG LƯ
Thiên truyện Cầu Sương Điếm Cỏ dưới đây của Lưu Trọng Lư, viết từ trên
70 năm trước, đọc lại vẫn nghe như chuyện mới đây, kể về tình cảnh những
người nghèo, khi mưa lũ chà đi sát lại suốt một dải đất miền Trung. Nhân
giới thiệu truyện này, xin lưu ý rằng trước 1945, Lưu Trọng Lư đã viết ra in
ra trên 30 cuốn truyện, tức là gấp hàng chục lần số lượng trang thơ ông đã
viết. Tôi đoan chắc những tác phẩm ấy không hề non kém, chỉ có điều
chúng xuất hiện ở thời mà bên cạnh Lưu Trọng Lư lại có khá nhiều những
tài năng nổi bật hơn, cỡ như Vũ Trọng Phụng, Nguyễn Công Hoan, v.v…
Nhưng điều đáng nói hơn lại là sự tắc trách của nền nghiên cứu và nền
xuất bản của ta. Đối với tên tuổi Lưu Trọng Lư, mọi quan tâm của chúng ta
chỉ dừng lại ở sáng tác thơ, thậm chí chỉ dừng lại ở một bài Tiếng
Thu! Chính sự lười nhác, tắc tránh của các giới nghiên cứu và xuất bản đã
khiến nhiều tác phẩm bị rơi vào quên lãng một cách oan uổng. Trong di sản
văn chương người Việt trước 1945, tôi tin còn có khá nhiều tác phẩm khá
nhưng lại bị quên lãng, như thiên truyện này của Lưu Trọng Lư.
LẠI NGUYÊN ÂN
Trời mưa như trút, đã ba hôm… Nước sông Gianh lên mạnh quá. Những
đồng lúa xanh đều khoả ngập và đỏ ngầu… Một vùng nước mênh mông,
chỉ để lòi lúp xúp một đôi chòm nhà, và xa xa một vài đồi núi trơ trụi…
Bên những cây đa vững chãi dưới chân núi, cột chặt năm bảy chiếc thuyền
câu. Trời tối sẩm gần như ban đêm… Giữ những làn mây đục và thấp, thưa
thớt bóng vài con cò trắng bay rời rạc, biết cơn nguy biến sắp đến, lướt gió
tìm chốn chân trời yên tĩnh…
