và những lời thì thào ghê gớm.
Uổng công nghĩ đến những chuyện kiếm lấy một xu ở đấy. – Chiếc bè
đầy ắp rồi, cơ hồ họ sắp rút thăm xem ai là người đầu tiên sẽ bị ăn thịt.
Nhưng tôi nhớ ra cái nguồn sinh sống ấy một hôm nghe thấy người ta
nói trước mặt tôi tên một nhà ngữ pháp trứ danh, hiện đang làm một cuốn
Tự điển khác mệnh danh là Cạnh tranh.
Một người bạn cùng khu phố, quen anh con trai nhà ngữ pháp, đã xin
việc cho tôi. Lời xin đã được chấp nhận.
Người ta mời tôi lại.
Số tôi khá may mắn, tôi hay gặp những người tốt bụng.
Tôi tiếp xúc với một người rất tốt, hết sức lễ phép, không úp mở, bảo
tôi:
“Vừa hay tôi đang cần một người, nhưng tôi không giầu. Tôi sẽ trả
anh ít thôi, có khi không trả nữa. Tôi sẽ kiếm cho anh một chỗ ăn chịu và
một căn buồng. Tôi quen một người chủ quán và một người cho thuê
buồng. – Đánh đổi lấy khoản vay nợ mà tôi chịu trách nhiệm ấy, anh sẽ đến
từ chín giờ sáng tới sáu giờ tối thì về - nghỉ một giờ ăn bữa trưa. Con trai
tôi chỉ công việc của anh. Tôi nghiền ngẫm tất cả từ mười lăm năm nay.
Tuy nhiên vốn học thức của anh có thể giúp đỡ tôi, và anh sẽ sống được…
Anh không có nguồn lợi nào khác à?
- Tôi có bốn trăm bốn mươi phơrăng một năm.
Thế là cũng đáng kể… nhiều đấy! Tôi thì tôi không có được bốn trăm
bốn mươi phơrăng một năm! – mà tôi đã năm mươi nhăm tuổi. Với sự can
đảm anh có thể khá lên được… Anh sẽ không chết ở nhà thương làm
phúc… Nếu anh muốn, anh có thể ngồi vào ghế trong buồng ngay từ hôm
nay.”
Việc đó kéo dài được một thời gian – nhưng một hôm có chuyện xích
mích giữa nhà ngữ pháp và chủ nhà xuất bản – nhà ngữ pháp khốn khổ bị
thua, đành phải xén bớt các khoản chi tiêu và cho tôi thôi việc.
