mẹ tôi phát điên lên vì ghen và vì buồn phiền, mất bình tĩnh, đã tới cổng
trường đánh ghen với bà kia; câu chuyện gây tệ hai và có báo cáo ghê gớm
lên bộ. Người ta chỉ bắt thầy tôi thuyên chuyển, và bây giờ thầy tôi đang ở
một thành phố ở miền Bắc.
Thế mà tôi chẳng hay biết gì hết! Cả thầy tôi lẫn mê tôi đều không nói
cho tôi biết!
“Đó là vì, anh biết không, ông già đáp, tiếp sau là chan hòa nước mắt!
Thầy anh lên đường một mình… Mẹ anh quay về quê, nơi cách đây ba tuần
tôi có gặp bà, trông người khác hẳn, anh bạn ạ!… Bà cụ sống ở quê như
một bà góa, giữa bức chân dung của thầy anh và của anh… Tôi đã dự cảnh
chia tay… Thôi thì giành nhau người nọ xin lỗi người kia.
- Chính tôi là kẻ có lỗi! Mẹ anh vừa kêu lên vừa quì xuống.
- Không, chính tôi, cuộc đời giáo sư đã làm tôi trở nên dồ dại và xấu
xa…
- Chúng ta còn có thể sung sướng được, mẹ anh đáp. Phải không? Mẹ
anh nhắc lại, và quay sang phía tôi, hỏi tôi bằng cặp mắt đỏ hoe.
Tôi phải nói để anh biết là tôi đã cúi đầu xuống và trả lời không! Tôi
trả lời không; vì thầy anh say mê người đàn bà đã gây nên chuyện ầm ĩ kia.
Rồi thầy anh sẽ lại bám lấy bà ta; quả nhiên thầy anh đã lại bám lấy bà ta
thật… Con người lương thiện có vẻ như phạm một tội ác… Nhưng ông cụ
nhà vốn tính thất thường, sự tình cờ đã đưa ông vào một nghề khổ sai, lại
khiến ông lấy một người vợ quá quê mùa đối với một tâm hồn kiêu hãnh và
đau đớn. Tôi rất hiểu chuyện đó, tôi là người đã từng đau khổ, đã từng
yêu… mà không ai biết… Thế đấy, vì tôi đã trải qua chuyện đó, tôi lại biết
rõ đầu đuôi câu chuyện, nên tôi khuyên hai bên nên xa nhau! Giả dụ mẹ
anh không làm ầm lên mà cứ chết dần mòn vì đau khổ, thì trường Đại học
vẫn có mật thám của nó, và sớm muộn thầy anh cũng sẽ bị bãi chức chứ
không phải chỉ bị thuyên chuyển. Chính mẹ anh là người đầu tiên chịu hy
sinh. “Phải, ta nên xa nhau thì hơn!” mẹ anh khóc nức nở và ôm hôn thầy
