biết.
Chính mẹ tôi viết thư gọi tôi về.
“Mẹ van con, về với mẹ vì đã sắp đến kỳ nghỉ lễ Phục sinh và con có
thì giờ rỗi rãi… hơn nữa mẹ đang ốm, và mẹ thường nghĩ bụng nếu chẳng
may mẹ chết trước khi được ôm hôn con một lần nữa, thì giờ hấp hối của
mẹ sẽ buồn biết mấy!… Con cố về, con ạ, con sẽ làm cho mẹ rất sung
sướng.”
Tôi hơi run khi cầm tờ giấy do bàn tay thật thà của người đàn bà tội
nghiệp viết từ nơi quê xa ấy!… những người ở quán bia sẽ cười tôi đến thế
nào nếu họ trông thấy tôi!
Tôi có thể đi như mẹ tôi nói. Tình cờ tôi lại có một chiếc rơđanhgốt
mới tinh và một chiếc mũ vừa sắm.
Về thăm quê cũ!…
Suốt buổi tối, tôi đi chơi một mình dưới những cây ở vườn
Luycdămbua, suy nghĩ về việc đó. Tôi đã không đặt chân tới quán bia, sợ
làm mờ mất niềm xúc động của tôi.
Thế là tôi lên đường! Tàu hỏa đã cách xa Pari một trăm năm mươi
dặm!…
Cuộc sống làng mạc vụt qua trước mắt làm sống lại dĩ vãng thơ ấu của
tôi!
Những ngôi nhà nhỏ có dây trường xuân leo quanh và mái ngói đỏ;
những sân nuôi gà vịt bừa bãi những thân cây và lưỡi cày rỉ; những mảnh
vườn con trồng hoa mặt trời bụng to vàng và rốn đen; những ngưỡng cửa
lung lay, những cửa sổ, những con đường đầy nước phân và nứt nẻ; những
rào chắn đường với những em bé tựa mũi lem luốc và trán dô vào để nhìn
tàu hỏa chạy qua, vẻ giản dị ấy, chất thô kệch ấy, sự im lặng ấy gợi lên cảnh
đồng quê, nơi hồi nhỏ tôi đã say sưa với tự do và gió lộng.
Trông những bà đang khom người rẫy cỏ, tôi ngỡ nhận ra các bà cô,
bà dì nông dân của tôi; và tôi bất giác đứng lên khi trông thấy mặt gương
