vật tựa đá ngầm trắng tựa đăng-ten run rẩy trước gió. Con sông này xưa kia
là vật sang trọng của tôi, và tôi đã đi tìm vỏ ốc trong cát mịn bên bờ với
mối xúc động của người đi tìm vàng.
Con sông đu đưa trái tim tôi trong làn sóng trong của nó.
Thình lình bờ sông loe ra như một vết thương.
Đó là vì người ta đã phải dùng cuốc và mìn để phá các mỏm đá chắn
đường tàu hỏa.
Ở hai bên bờ sông, tưởng chừng như đã có chiến sự diễn ra. Đất thó đỏ
cạch, những cây cối chưa bị phá hủy trông buồn bã, cây cỏ tựa hồ như đã bị
đại bác bắn.
Chất thơ ảm đạm ấy cũng biết làm tôi nao nao và xúc động. Tôi nhớ
lại là tất cả những cuộc đi chơi thuở nhỏ qua đồng ruộng và qua rừng, đều
kết thúc bằng những cảnh tượng có màu sắc dữ dội như thế. Muốn được
trọn vẹn và sâu sắc, niềm xúc động của tôi cần phải gặp lại những vết sẹo
ấy của thiên nhiên.
Cuộc đời tôi đã bị đau khổ cày xới và chà xát như rẻo đất bị cào xé
đẫm máu này.
Chà! ta cảm thấy ta quả là một phần của ngươi, một mảnh núi đá của
ngươi, hỡi xứ nghèo khổ tỏa ra mùi hoa và mùi thuốc súng, hỡi đất của
ruộng nho và núi lửa!
Những nông dân nam nữ qua lại kia, đấy là những anh em vận áo len,
những chị em đeo tạp-dề đỏ của tôi… họ được nhào nặn bằng cùng một
loại đất sét, trong máu họ có cùng một chất sắt!
Vài tiếng thổ ngữ thình lình phá vỡ cái im lặng của một nhà ga nhỏ ở
heo hút gần một cánh rừng thông suýt làm tôi bị ngất.
Tàu sắp đến nơi rồi!
Mặt tôi tái nhợt như tờ giấy, tôi soi thấy qua cửa kính, trông tôi như
người chết.
