Mẹ tôi đã im lặng trong đau khổ từ ngày chồng bỏ đi.
Cố nhiên tôi đã cảm thấy màng nước mắt khi khuôn mặt xanh xao và
nghiêm nghị của mẹ tôi áp vào mặt tôi, khi mẹ tôi ôm tôi vào bộ ngực gầy
gò và run rẩy; con người yếu đuối chỉ còn mỗi tôi để nương tựa, để yêu
thương. Nhưng khi thấy mớ di vật kia dựng lên giữa ba người, mẹ tôi, tôi
và người bố vắng mặt, thì tôi bỗng nổi giận, và nỗi buồn xâm chiếm tôi
nhường chỗ cho một cảm giác khinh bỉ mà nét mặt tôi đã để lộ ra.
Tôi ra khỏi nhà để đi vơ vẩn trong thành phố.
“Con có tới thăm trường trung học không? Mẹ tôi hỏi khi tôi trở về.
- Không ạ.”
Mẹ tôi không hiểu những nỗi buồn bao la đã xâu xé tâm hồn học sinh
của tôi trong những ngôi trường tường ảm đạm. Suýt nữa tôi đâm sẵng với
sự âu yếm của mẹ tôi bằng những cử chỉ hằn thù man rợ và bằng những
tiếng la giận dữ… Tôi đã phải cố nín!
Trường trung học ư? - Tôi đã cố đi tới cổng trường; mà tim tôi đã đập
tưởng vỡ! Khi tôi bước vào cái phố nhỏ dẫn đến trường, tôi loạng choạng
như người say rượu.
Nhưng tới trước cổng sắt, tôi đã phải tựa người vào một cái cột để
khỏi ngã.
Chính nơi đây thầy tôi đã làm giám thị vào hồi hai mươi hai tuổi, đã
có vợ, và đã là bố của Jăc Vanhtrax.
Chính ở đấy thầy tôi đã bị sỉ nhục trong bao nhiêu năm trời, chính ở
đấy tôi đã trông thấy thầy tôi lén chùi những giọt nước mắt tủi nhục, khi
viên hiệu trưởng nói với thầy tôi như với con chó; chính ở đây tôi đã cảm
thấy gánh nặng nỗi đau khổ lớn của thầy tôi đè trĩu lên đôi vai nhỏ bé của
tôi.
Không, tôi không dám bước qua cánh cổng ấy để nhìn lại chỗ góc sân
có lần một đứa học sinh lớn đã nhảy xổ vào thầy tôi để tát.
