17. Trách nhiệm
"Phòng khách có phải là nơi con để đồ chơi không?"
Cô con gái bốn tuổi của bạn thường để đồ chơi bừa bãi. Bạn đã giải thích cho bé đồ chơi phải cất ở
phòng riêng. Điều này bé cũng đã biết. Bạn cũng nói với con hàng nghìn lần là phải thu dọn đồ đạc
sau khi chơi xong. Cho nên khi bé hỏi tại sao thì bạn tức giận quát lên: "Mẹ đã nói rồi!" hoặc "Đừng
bao giờ hỏi mẹ một lần nữa!"
Để không vướng mắt với đống đồ chơi bừa bãi của con, một người hàng xóm khuyên bạn đưa con
đến một cửa hàng và để cô bé chọn những chiếc túi nhiều màu đem về nhà. Bạn chỉ cho bé cái túi
này dùng để đựng các đồ vật có hình khối, cái túi kia đựng bút và túi nữa đựng đồ chơi xếp hình.
Nhưng sau hai tuần, mấy cái túi đựng xẹp lép còn đồ chơi vẫn bày la liệt ra sàn nhà. Lúc này, bạn
giận sôi lên. Bạn quát: "Nếu con không dọn đồ chơi ngay bây giờ, mẹ sẽ cấm con đụng vào đồ chơi!"
Nhưng tất nhiên bạn không thể làm thế với con. Bạn nói vậy chỉ đơn giản vì không biết phải làm gì
hơn nữa.
Bạn hãy thử giúp con hiểu là không nên để đồ chơi trong phòng khách. Audrey, mẹ của Shane sáu
tuổi hỏi con trai sau khi bình tĩnh trở lại: "Chuyện gì sẽ xảy ra nếu con để đồ chơi ở phòng khách?"
Phản ứng đầu tiên của Shane là: "Con không biết”.
Audrey tiếp tục: "Mẹ tin là con biết đấy", cô nói.
Shane vẫn do dự: "Mẹ sẽ không cho con chơi đồ chơi nữa”.
Hình phạt này hoàn toàn có thể xảy ra, nhưng đó không phải là câu trả lời Audrey muốn. Sử dụng
phương pháp giải quyết vấn đề, nhiều bậc cha mẹ cố gắng giúp con nghĩ đến hậu quả gây ảnh
hưởng tới những người xung quanh hơn là hậu quả xảy ra với chính bản thân chúng. Lúc đầu,
Audrey nôn nóng muốn con trả lời đúng câu cô muốn nghe, nhưng cuối cùng cô đổi ý. Thay vào đó,
cô nhẹ nhàng hướng dẫn con đi theo lối suy nghĩ của mình bằng việc đặt các câu hỏi kiểu như:
"Chuyện gì sẽ xảy ra nếu bà nội đến thăm và không nhìn thấy chiếc xe tải đồ chơi của con nên cứ
thế bước vào phòng?"
Ngập ngừng một lát, Shane nói: “Bà có thể dẫm lên và làm vỡ chiếc xe ạ”. Đây vẫn chưa phải câu trả
lời Audrey mong muốn, cô tiếp tục: "Còn chuyện gì khác nữa?". Shane suy nghĩ. Sau một hồi im
lặng, bé nhìn mẹ và khẽ trả lời: “Bà có thể vấp và bị ngã ạ”.
Đây là điều Shane chưa từng nghĩ trước đó. Audrey tiếp tục:
"Bà sẽ cảm thấy thế nào nếu chuyện đó xảy ra?"
"Bà sẽ bực mình ạ", Shane trả lời, "và buồn nữa mẹ ạ”.
Giờ thì Aundrey lại hỏi: “Con sẽ cảm thấy như thế nào nếu chuyện đó xảy ra?"
