27
G
ần chính vào lúc đó nhà bác học Czech trở về phòng mình, tinh thần sa
sút, tâm hồn chết lặng. Hai tai ông vẫn đầy những tiếng cười nổ ra sau
những lời châm chọc của Berck. Ông vẫn không ngớt tự hỏi: có thật người
ta chuyển từ tôn kính sang khinh bỉ dễ dàng được thế không?
Quả thực, tôi tự hỏi, đã biến mất đâu rồi cái hôn mà Thời Sự Lịch Sử
Hành Tinh Cao Cả đã đặt lên trán ông?
Đây chính là điều các triều thần của Thời Sự đã nhầm. Họ không biết
rằng những tình huống mà Lịch Sử đặt lên sân khấu chỉ được chiếu sáng
trong mây phút đầu tiên mà thôi. Không một sự kiện nào mang tính thời sự
suốt trường kỳ của nó, mà chỉ trong một khoảng thời gian rất ngắn, ở lúc mở
đầu. Những đứa trẻ chết ở Somalie mà hàng triệu người xem nhìn thấy rõ
ràng, chúng không chết nữa chăng? Chúng trở thành gì? Chúng béo lên hay
gầy đi? Somalie có còn tồn tại nữa không? Và sau hết, nó đã bao giờ tồn tại
chưa?
Cái cách người ta kể Lịch Sử hiện đại giống như một cuộc đại hòa nhạc
chơi liên tục một trăm ba mươi tám bản opus của Beethoven nhưng bằng
cách chỉ chơi tám khuôn nhịp đầu của mỗi bản. Nếu người ta làm lại cuộc
hòa nhạc đó mười năm sau, mỗi bản chỉ chơi duy nhất nốt đầu tiên, như vậy
một trăm ba mươi tám nốt trong suốt cuộc hòa nhạc được trình tấu như một
giai điệu duy nhất. Và trong hai mươi năm, toàn bộ âm nhạc của Beethoven
rút lại chỉ còn là một nốt cao rất dài giống như cái nốt kéo ra vô tận và rất
cao mà ông ta nghe thấy trong ngày đầu bị điếc.
Nhà bác học Czech đắm chìm trong nỗi phiền muộn của mình, và ông
nảy ra ý nghĩ an ủi là từ cái thời ông phải đi làm thợ xây, cái thời mà tất cả
mọi người đều muốn quên đi, ông còn giữ lại một kỷ niệm có tính vật chất
rõ rệt: những bắp thịt rắn chắc. Một nụ cười thỏa mãn kín đáo hiện lên
