vào dụng cụ máy móc, vật chất, con toán, để định đoạt chữa trị thì ngày một
ngày hai giác quan của vị thầy thuốc ấy sẽ lần vào đần độn. Ngay như trước
mắt tôi thường thấy, các bác sĩ Tây y khi chỉ còn tay không thì việc làm đã
bắt đầu lúng túng. Có lắm trường hợp đo áp huyết thấy bình thường, đếm
nhịp mạch thấy bình thường, lấy nhiệt độ mặt da thấy bình thường, rồi quyết
định là không có bệnh, mà trong khi bệnh nhân đang lết bết! Cũng như một
trường hợp một người bệnh nước tiểu đường đến mức bị lao Phổi, thiếu
phương tiện thử nước tiểu, chỉ còn có cách nghiệm đàm, nghe Phổi, hỏi
chứng, rồi định là bệnh lao Phổi, cho vào trại lao. May gặp một vị thầy
thuốc trong tinh thần Y Đạo, chỉ nghe qua triệu chứng, biết ngay là bệnh
nước tiểu đường nặng lắm, biến chứng làm lao Phổi, đề nghị đi thử nước
tiểu đường. Quả nhiên đúng thế! Cho nên trong tinh thần Y Đạo, dụng cụ y
khoa có tối tân đến đâu cũng không thay thế được quyền khám phá của ông
thầy thuốc, dù trải bao thời gian tiến triển nữa. Định lý này quyết không thể
bị thay thế được.
Trong tinh thần Y Đạo, đối với tất cả dược phẩm, dù Đông Tây Nam Bắc,
nhưng khi khám phá áp dụng, đều phải được bình đẳng theo đường lối chỉ
huy của Y Đạo. Cho nên khi áp dụng trị liệu, không những không phải chỉ
có thuốc vật chất, mà dù cho dùng thuốc vật chất cũng không có nghĩa như
dùng viên đạn thần, mà phải nhìn trọn một con người, xem khắp thế quân
bình nội tại, tùy thế mất thăng bằng mà điều chỉnh. Cho nên không mấy khi
dùng thuốc đơn độc vị, mà có cả phương đơn, phương phức để biến hóa theo
kịp sức biến hóa của bệnh tật.
Nói không hề có chuyện như dùng viên đạn thần, nghĩa là không thể có
chuyện dùng đơn độc vị để đương đầu với cả một chiến trường bệnh tật.
Dùng như thế chẳng khác nào đánh giặc mà bên địch cả một tập đoàn còn
bên ta chỉ một người một. Có một câu chuyện xảy ra năm 1946, một người
đàn bà bị nhặm mắt lậu sưng to có mủ. Hồi ấy, Deniphilin chưa được phổ
biến, bà đi bác sĩ Tây chữa trị, bác sĩ cho toa Thiazomide mỗi 24 tiếng đồng
hồ uống 6 viên. Bà uống qua một ngày, không những bệnh không khỏi mà
còn mệt lả, bèn cho một vị Đông y đến khám. Vị Đông y từ chối vì không
