bệnh phát nhiệt, tất nhiên những thức ăn uống ngọt, béo, sữa đường, cơm
cháo gạo trắng đều phải được ngăn cấm.
Tiến thêm một bước nữa, phải hiểu rằng tất cả những sự việc xảy ra trên
đời này, dù là bệnh tật cơ thể hay tâm lý, cũng đều bởi tổ hợp nhiều điều
kiện kết thành. Thí dụ ở xứ Việt Nam, miền Nam vào đầu Xuân, nếu khí hậu
nóng sớm, qua ba ngày tết, trẻ em thường sanh bệnh ghẻ chóc, ho hen, tắt
tiếng, trong đó có mùa màng, thời tiết hợp với khói pháo, thức đêm, bánh
chưng, bánh tét, mứt kẹo lăng nhăng, cộng thêm khung cảnh thành thị, bệnh
càng dễ phát hơn nữa. Cũng như bệnh bướu cổ, nếu không phải ở người đàn
bà thì rất khó phát, nhưng dù là đàn bà mà tâm tính hoàn toàn cởi mở lại
cũng khó phát. Đại khái là như thế. Cho nên chủ trương của Y Đạo không
mấy khi chủ trương thủ tiêu sự việc, mà hầu hết đều lấy giải tán điều kiện
làm chính yếu. Chỉ trừ một đôi trường hợp như giải phẫu cắt bỏ, thủ tiêu ký
sinh trùng ở bộ tiêu hóa, hoặc sát phạt vi trùng lao, như thế cũng chỉ là bất
đắc dĩ thế thôi.
Xa hơn nữa, nếu là tinh thần Y Đạo đi vào sự tướng, ít nhất phải nắm
vững nguyên lý lý hóa học của Á Đông, tức là nguyên lý ngũ hành sanh
khắc thể hiện trong tất cả mọi lãnh vực thiên văn, địa lý, nhân sự, cơ thể,
sinh lý, tạng phủ, tâm lý, kinh mạch, dược lý, bệnh lý, trị liệu,… thì mới thể
hiện tác dụng tròn đầy. Thí dụ người bệnh bị nước tiểu đường, năng lực tác
dụng của tạng Gan bị suy giảm, khi đau nặng làm hôn mê, nếu gây được một
sức trỗi dậy của tạng Gan thì cơ bệnh có thể trì hoãn lại chút, thí dụ như tạo
một cơn giận. Đó là lý hóa của hai tạng Gan và Tỳ. Đến như gặp bệnh dư
nước chua dạ dày trong người ghiền rượu thì khi có cảm trúng gió, không
được phép dùng những thang thuốc có vị ngọt nóng như thang Quế Chi
chẳng hạn, vì vị ngọt chưa đạt đến trình độ hóa thành chất than, khi gặp
nước chua bao tử, nước chua sẽ tăng thêm cấp bách làm vỡ mạch máu dạ
dày, thành chứng ói máu. Hoặc khi gặp bệnh nước chua bao tử quá nhiều,
không cần phải rút nước chua ra bớt, mà chỉ theo quy luật lý hóa học của Á
Đông, tổ chức thuốc uống để nước chua khi gặp thuốc vào hóa thành chất bổ
