huyết, sốt tê liệt… cũng chẳng qua là thứ phát giác muộn mà thôi. Con mắt
Y Đạo không cho phép như thế. Cho nên nếu đạt được lý này, không những
tiên liệu được một số bệnh nguy hiểm trước khi phát từ 6 tháng mà thậm chí
có thể là trước 2-3 năm chẳng hạn.
Ví dụ như vợ chồng kết hợp trong hoàn cảnh đau thương khổ lụy mà thọ
thai. Ta có thể dựa vào năng lực khí hóa của nội tạng trong tâm lý buồn đau
mà tiên đoán khi đứa bé ra đời, ngoài việc rất dễ bị đi tiêu chảy, khóc nhiều
nước mắt ra, còn biết đại khái mặt mày tướng tá như thế nào nữa là khác.
Hay như tuổi trẻ đã đến tuổi thành nhân bị bệnh Thấp Ôn (fièvre typhoide)
để khác phái nuôi, nếu không dễ chết thì cũng dễ bị bệnh trầm trọng. Hay
như nhìn tập quán ăn uống của người bệnh, ta có thể tiên liệu họ mắc bệnh
gì trong cách thế ăn uống đó. Hay như căn cứ trên vận khí, khí hóa của niên
vận mà ta có thể đoán biết trước đến lúc nào sẽ có loại bệnh dịch nào xuất
hiện, để rồi phải đối phó bằng cách nào. Thí dụ những năm Mậu Thân, Mậu
Dần, Mậu Tý, Mậu Ngọ thuộc vận hỏa, khí hỏa. Nếu nhà ở thành thị chen
chúc mà lại nuôi gà chuồng trong nhà nhiều quá, rất dễ xảy ra những bệnh
phong hỏa như ban trái và bạch hầu phong…
Nói như thế không có nghĩa là xem thường hình tướng vật chất, vi trùng,
tế bào mà là phải thông suốt từ khí đến chất, từ tánh ra tướng. Vì thế cơ thể
học, sinh lý học, tạng phủ, cho đến tế bào, vi trùng càng thông qua chính
chắn càng tốt. Lệ như nhìn một ung nhọt thấy nhọn đầu, nóng nhiều, màu đỏ
tươi thì phải biết ngay là năng lực khí dương của cơ thể còn đầy đủ, và đây
chỉ là loại bệnh độc, cấp tính không nguy hiểm lắm. Nếu thấy mụt ung chân
lài, bề mặt rộng, đầu không nhọn, không nóng dữ lại có màu thâm tím,
người bệnh kêu nhức, là biết ngay thuộc độc bệnh cấp tính ở trong cơ thể
suy nhược, thiếu khí dương, không cương lên nổi, biến thành mạn tính, phá
hoại trở vào nội tạng. Hoặc như trường hợp bắt gặp mụt u dù nhỏ như hột
bắp mà đóng cứng một chỗ như xương không đau không nhức, thì biết ngay
là mụt u thuộc loại ác tính cực kỳ nguy hiểm, càng ở gần bộ phận đầu chừng
nào càng nguy hiểm hơn chừng ấy. Hoặc như trường hợp phát sốt dữ tợn
như bệnh dịch hạch, bệnh bạch hầu phong… thì biết ngay thuộc loại độc
