– Ông ta lại làm sao rồi? Có phải ông ta lại bắt đầu lên cơn đó chăng? -
Lizaveta Prokofievna hốt hoảng hỏi Kolia.
– Đừng lo, Lizaveta Prokofievna ạ, tôi không lên cơn đâu. Đã đến lúc tôi
phải đi. Tôi biết rằng tôi… là một kẻ bị tạo hóa bạc đãi. Tôi đã bệnh tật
suốt hai mươi bốn năm, từ thuở sinh ra cho đến năm hai mươi bốn tuổi. Bà
nên hiểu những lời tôi đang nói đây là lời lẽ của một kẻ bệnh tật. Tôi sẽ đi
ngay, đi ngay mà, cứ tin thế đi. Tôi không hổ thẹn, vì nếu hổ thẹn với một
lý do như thế thì lạ quá, có phải thế không? Nhưng trong xã hội, tôi cảm
thấy mình vô dụng… Không phải vì tự ái mà tôi nói điều này đâu. Tôi đã
suy nghĩ chín chắn suốt ba ngày nay, và quyết định phải giải thích mọi việc
cho ngay thẳng, và trong danh dự ngay khi nào có dịp. Có những ý tưởng,
những ý tưởng lớn lao mà tôi không muốn nói ra, vì tôi chắc sẽ khiến mọi
người nhạo cười. Hoàng thân S. vừa mới nhắc khéo cho tôi điều đó xong.
Cử chỉ của tôi không được đúng điệu, tôi không có cảm giác chừng mực,
ngôn ngữ của tôi không phù hợp với tư tưởng mà điều đó chỉ làm giảm giá
trị của tư tưởng đi thôi. Hơn nữa, tôi đâu có quyền… với lại tôi còn hoài
nghi đến điều. Tôi… tôi tin rằng chẳng có một ai trong nhà này muốn làm
tổn thương tôi, và ở đây tôi được yêu mến hơn mức tôi đáng được hưởng,
nhưng tôi biết (và biết chắc chắn) rằng sau hai mươi năm bị bệnh, hiển
nhiên bệnh tật vẫn còn sót lại những dấu vết trong tôi, cho nên chắc tôi phải
tức cười lắm… một đôi khi… có phải thế không?
Hoàng thân nhìn khắp chung quanh như chờ đợi câu trả lời và sự phán
xét. Mọi người đều trân người lưỡng lự trước cơn bột phát bệnh hoạn bất
ngờ này. Nhưng cơn bột phát đó quả đã đưa đến một việc lạ thường.
– Tại sao ngài lại nói điều đó ra ở đây? - Aglaia đột ngột kêu lên. - Tại
sao ngài lại nói điều đó với họ? Với những kẻ đó?
Nàng có vẻ phẫn nộ đến cực cùng rồi: Mắt nàng tóe lửa. Hoàng thân
đứng câm lặng không thốt được một lời trước mặt nàng và chợt tái người
lại.
– Không có một kẻ nào ở đây xứng đáng được nghe những lời đó! -
Aglaia không còn kìm hãm được nữa. - Chẳng có kẻ nào xứng đáng với
