– Tôi hiểu rồi, vậy ra tôi sẽ là Oxterman
chứ không phải Glebov chứ
gì, có phải ngài muốn bảo thế không?
– Oxterman nào vậy? - Hoàng thân ngạc nhiên hỏi.
– Oxterman, nhà ngoại giao Oxterman dưới triều Piot’r Đại đế ấy, -
Ippolit lắp bắp, tự nhiên hắn đâm luống cuống.
Một lúc yên lặng bứt rứt theo sau.
– Ồ không đâu, - hoàng thân cao giọng nói sau một thoáng trầm ngâm, -
tôi không có ý nói thế. Tôi không hề nghĩ chú sẽ là Oxterman bao giờ cả.
Ippolit chau mày.
– Tuy nhiên, sở dĩ tôi nói thế là vì, - hoàng thân nói tiếp, rõ ràng chàng
muốn đính chính những lời vừa nói, - con người trong thời kỳ ấy (tôi cam
đoan với chú rằng ý nghĩ ấy cứ luôn luôn khiến tôi xúc động sửng sốt)
không giống với con người ngày nay chút nào: con người thời ấy không
phải thuộc cùng một chủng tộc như con người ngày nay; thật cứ у như một
giống người khác vậy. Con người thời ấy bề nào cũng cùng chia sẻ một tư
tưởng, nhưng ngày nay người ta căng thẳng hơn, tiến bộ hơn, nhảy cảm
hơn, có thể có đến đôi ba tư tưởng cùng một lúc. Tôi dám cam đoan với
chú rằng con người hiện đại có tầm rộng hơn. Chính điều đó không cho
phép họ làm thành một khối duy nhất như xưa. Ý tôi… ý tôi chỉ muốn nói
thế, chứ không hề…
– Tôi hiểu rồi. Thì bởi ngài đã bất đồng quan điểm với tôi một cách
ngây ngô như thế, cho nên bây giờ ngài cố tìm cách vỗ về, an ủi tôi đây mà.
Ha ha, ngài thật là một đứa trẻ con, hoàng thân ạ. Hơn thế nữa, tôi trông ra
ngài còn cư xử với tôi cứ у như tôi là một chiếc tách bằng sứ ấy. Không
sao, không sao, tôi không giận đâu. Dù gì đi nữa, chúng ta cũng vừa trải
qua một cuộc chuyện trò tếu không chịu được; đôi lúc ngài thật là trẻ con
đấy, hoàng thân ơi. Dù vậy, tưởng ngài cũng nên biết rằng có lẽ chí tôi
muốn làm một nhân vật hơn hẳn Oxterman cơ: Nếu phải từ chết sống lại để
làm một thứ Oxterman thì chẳng bõ chút nào. Hơn nữa, tôi thấy là tôi nên
chết sớm được chừng nào hay chừng ấy, nếu không chắc tôi cũng… Thôi
