Chương thứ ba
1.
Ba hôm sau, buổi sáng tôi trở dậy và bỗng cảm thấy khi đặt chân
xuống đất, rằng mình sẽ không nằm bệt một chỗ nữa. Tôi cảm thấy đã sắp
khỏi bệnh. Những chi tiết này có lẽ không đáng ghi lại, song mấy ngày nay
tuy không xảy ra chuyện gì đặc biệt, chúng vẫn cứ đọng lại trong ký ức tôi
như một cái gì vui vẻ, yên ổn, điều hiếm có trong trí nhớ tôi. Tạm thời tôi
sẽ không miêu tả tâm trạng của tôi, vì nếu bạn đọc biết, tất nhiên sẽ không
thể tin. Tốt nhất là hãy để các sự kiện tự giải thích sau. Còn bây giờ tôi chỉ
nói thế này: bạn đọc chỉ cần nhớ cái tâm hồn mạng nhện. Và đó là cái có ở
con người đang định rời bỏ mọi người và cả thế giới này để đi tìm sự “tử
tế”! Nỗi khao khát sự tử tế là vô cùng mạnh mẽ, còn bằng cách nào nó có
thể kết hợp với các ham muốn khác (có trời biết là những ham muốn gì), thì
đó là bí mật đối với tôi. Cái đó bao giờ cũng là bí mật, và tôi hàng ngàn lần
từng ngạc nhiên về khả năng của con người (và hình như chủ yếu là của
người Nga) nâng niu lý tưởng cao cả nhất trong tâm hồn mình bên cạnh
những cái đểu giả hèn hạ nhất, một cách hết sức chân thành. Đó là sự
phóng khoáng ở người Nga sẽ đưa họ đến rất xa, hay đó chỉ là sự hèn hạ -
vẫn còn là câu hỏi.
Chuyện đó để sau. Dù gì thì cũng đến giai đoạn yên ổn. Tôi hiểu rằng
bằng bất cứ giá nào cũng phải lại sức cho nhanh, để có thể hành động sớm
chừng nào hay chừng ấy, bởi vậy tôi quyết định sinh hoạt đúng phép vệ
sinh và làm theo lời bác sĩ (bất kể bác sĩ là ai), còn những ý định sục sôi, có
suy tính chín chắn, thì tạm gác lại cho đến khi khoẻ hẳn. Bằng cách nào có
thể kết hợp mọi ấn tượng yên bình của giai đoạn yên ổn với sự hồi hộp
phấp phỏng trong tim bởi dự cảm sắp có những quyết định bão táp, tôi
không biết; nhưng tôi không còn lo lắng bất an như mới đây nữa; tôi tạm
