Tôi tính thế này: tôi có một trăm rúp. Ở Peterburg nhiều nhà đấu giá,
khu chợ trời, quầy hàng nhỏ và những người cần thiết đến mức hoàn toàn
có thể thu lời bằng con đường mua đi bán lại. Thì đấy tôi chỉ bỏ vốn có hai
rúp năm copech mua cuốn album mà bán lại, được lời những bảy rúp chín
mươi lăm copech.
Mà mối lời ấy tôi không phải liều lĩnh gặp rủi ro gì: tôi nhìn ánh mắt
đối tượng là biết họ nhất định sẽ mua. Dĩ nhiên, tôi biết đó là một trường
hợp tình cờ, nhưng tôi đang đi tìm các trường hợp tình cờ như thế đây, vì
vậy tôi mới quyết định sống ngoài đường. Dẫu những trường hợp tình cờ
như thế quá hiếm chăng nữa, thì qui tắc chính của tôi vẫn là, một: không
mạo hiểm, hai: ngày nào cũng phải cố kiếm cho được hơn số tiền tối thiểu
chi cho ăn uống, để bảo đảm tính liên tục của việc tích lũy.
Người ta sẽ bảo tôi, tất cả chỉ là mơ ước, cậu không biết đường phố,
cậu sẽ thất bại ngay bước đầu tiên. Nhưng tôi có ý chí, mà khoa học đường
phố thì cũng như mọi khoa học bất kỳ, phải khuất phục sự kiên trì, sự chăm
chỉ và tài năng. Cho đến lớp bảy ở trường trung học, tôi luôn luôn học giỏi
nhất lớp, đặc biệt giỏi môn Toán. Liệu có nên đề cao quá mức thí nghiệm
và khoa học đường phố, để dự đoán tôi sẽ thất bại hay thăng? Đó chẳng qua
chỉ là ý kiến của những người chưa bao giờ thử nghiệm, chưa bắt đầu bất
cứ cuộc sống nào và chỉ quen ăn sẵn mà thôi. “Người này đã thất bại, kẻ
khác nhất định cũng sẽ thất bại”. Không, tôi sẽ không thất bại! Tôi có ý chí,
tôi tập trung chú ý và sẽ học được tất cả. Làm sao tưởng tượng rằng với
một sự kiên trì liên tục, với con mắt tinh tường, với đầu óc tính toán liên
tục, với hoạt động chạy chỗ này chỗ nọ liên tục, ta cuối cùng lại không biết,
mỗi ngày không kiếm được vài ba rúp kia thứ? Cái chính là tôi quyết định
không bao giờ đòi món lợi nhuận tối đa, mà chỉ có chừng mực thôi. Tiếp
đó, sau khi kiếm được một, hai nghìn rúp, dĩ nhiên tôi sẽ không làm dịch vụ
và mua đi bán lại ngoài đường nữa. Dĩ nhiên tôi còn biết quá ít về giao dịch
chứng khoán, cổ đông, nghiệp vụ ngân hàng v.v… Nhưng tôi thừa biết,
rằng các kiến thức ấy tôi sẽ học, sẽ nắm được khi cần đến chúng, việc ấy
đâu cần trí thông minh gì nhiều lắm. Đâu phải thông thái như Solomon mới
